Hegel, Haiti i historia uniwersalna

Spostrzeżenia autorki na temat Hegla są całkiem ciekawe, ale nie mają większego znaczenia dla tej filozofii (której autorka swoją drogą do końca chyba nie rozumie – dialektyka panowania i niewoli i jej późniejsze rozwiązanie nie jest opowieścią o zbrojnym buncie niewolników, ale o procesach historycznych, które doprowadziły do zaniknięcia kulturotwórczej roli arystokracji i do powstania świata na wskroś mieszczańskiego).
Dużo lepsza jest część poświęcona Haiti i postkolonializmowi; jest więc o wyparciu roli niewolnictwa w historii Europy, paradoksach oświecenia i nierozerwalnym związku kapitalizmu z kolonializmem.
Na uwagę najbardziej zasługuje projekt historii uniwersalnej; pojęcie uniwersalizmu zostało przez współczesną humanistykę wyklęte, jako kojarzące się z przemocą zarówno fizyczną, jak i symboliczną (narzucaniem podporządkowanym wizji świata właściwej dla dominujących). Buck-Morss dokonuje przejęcia, pokazując, w duchu Heglowskim, że projekt emancypacyjny można, a nawet trzeba, oprzeć na uniwersalnej idei, którą ma być właściwe wszystkim ludziom dążenie do wolności. Z tej perspektywy możemy spojrzeć na przeszłość w poprzek ustalonych akademickich narracji i szukać fragmentów wolnościowego uniwersalizmu "w pęknięciach wydarzeń historycznych". Taką opowieścią, zapoznaną w dominującym dyskursie, jest atlantycka hydrarchia, wielokulturowa społeczność marynarzy, piratów, buntowników i wyrzutków, którzy w czasach kolonialnych tworzyli swoje państwo-niepaństwo, oddolny uniwersalizm na marginesie historii tworzonej przez imperia.

Spostrzeżenia autorki na temat Hegla są całkiem ciekawe, ale nie mają większego znaczenia dla tej filozofii (której autorka swoją drogą do końca chyba nie rozumie – dialektyka panowania i niewoli i jej późniejsze rozwiązanie nie jest opowieścią o zbrojnym buncie niewolników, ale o procesach historycznych, które doprowadziły do zaniknięcia kulturotwórczej roli arystokracji i...

Hegel, Haiti i historia uniwersalna jest pozycją unikalną na tle innych prac dotyczących myśli oświecenia i Hegla, nawet dwadzieścia jeden lat po publikacji pierwszego z esejów.
Pierwszy tekst można streścić jako bardzo rozbudowaną argumentację dotyczącą podstaw filozoficznych i historycznych dialektyki pana-niewolnika. W przeciwieństwie do dominującego poglądu który doszukuje się źródeł tego abstrakcyjnego modelu świadomości w Arystotelesie lub rzadziej u Goethego, autorka szuka go jeszcze gdzie indziej.
A mianowicie w Haitańskiej rewolucji. Żeby to udowodnić powołuje się na szeroką ilość prac naukowych żeby udowodnić swoją tezę. Pokazuje też że (młody) Hegel był pierwszym myślicielem który poruszał kwestię niewolnictwa, samoświadomości i emancypacji odwołując się do historycznej rzeczywistości. I jednocześnie jak powołując się na współczesnych mu autorów prac ekonomicznych i historycznych stawał się bardziej abstrakcyjnym niż ugruntowanym w rzeczywistości społecznej myślicielem. Drugi esej jest próbą przedstawienia koncepcji historii uniwersalnej. Koncepcja ta po części wywodząca się z myśli dialektycznej Hegla, zrywa z ujmowaniem historii jako dziejów rozwoju ludzkiej wolności. Autorka proponuje podejście opierające się na obserwacji pewnych "pęknięć" w historii ludzkiej, gdy doświadczenie było tak nieludzkie że przekraczało granice racjonalności. Jest to na pewno ciekawa koncepcja, aczkolwiek w mojej opinii przydała by się cała rozbudowana książka dedykowane tylko niej.
Mimo to lektura była świetna i mam nadzieję dorwać się do innych prac autorki.

Hegel, Haiti i historia uniwersalna jest pozycją unikalną na tle innych prac dotyczących myśli oświecenia i Hegla, nawet dwadzieścia jeden lat po publikacji pierwszego z esejów.
Pierwszy tekst można streścić jako bardzo rozbudowaną argumentację dotyczącą podstaw filozoficznych i historycznych dialektyki pana-niewolnika. W przeciwieństwie do dominującego poglądu który...

Autorka porusza temat niespotykany w polskiej literaturze, cieszę się z tłumaczenia. Moim zdaniem warto przeczytać.

Autorka porusza temat niespotykany w polskiej literaturze, cieszę się z tłumaczenia. Moim zdaniem warto przeczytać.