Człowiek, którego nie było. Operacja „Mincemeat” – największe oszustwo II wojny światowej

[...]
"W międzyczasie staraliśmy się gorączkowo o zdobycie nowych dokumentów, które miałyby zmylić wroga. I tak skomponowaliśmy prywatny list gen. Archibalda Nye’a, wiceprzewodniczącego Imperialnego Sztabu Generalnego do gen. Harolda Alexandra, głównodowodzącego naszych armii w Afryce Północnej. W tym prywatnym liście umieściliśmy parę wierszy, które dawały do zrozumienia, że lądowanie wojsk alianckich nastąpić może w Grecji i na Sardynii”
- pisał kpt. Ewen Montagu.

𝐙 𝐂𝐘𝐊𝐋𝐔 "𝐎𝐂𝐀𝐋𝐈Ć 𝐎𝐃 𝐙𝐀𝐏𝐎𝐌𝐍𝐈𝐄𝐍𝐈𝐀" !
Niewielkich rozmiarów książeczka pod tajemniczym tytułem "Człowiek, którego nie było", angielskie wydanie nosi tytuł "The man who never was", to pozycja popularnonaukowa autorstwa Ewena Montagu, znana również jako Operacja „Heartbreak”. Zawiera w swej treści kluczowe informacje dotyczące genialnej mistyfikacji sprzymierzonych wywiadów, które przyczyniły się do sukcesu lądujących wojsk alianckich na Sycylii i rozegranej tam bitwy.
Miałam przyjemność wysłuchania słuchowiska dokumentalnego, zarejestrowanego przez Radia Wolna Europa, w dniu 26.11.1974 roku. Autorstwa Zygmunta Jabłońskiego, o tzw. "misji majora Johna Martina". Była to bezprecedensowa akcja dezinformująca Niemców przed lądowaniem aliantów na Sycylii w lipcu 1943 roku, czyli o operacji Mincemint.
Po otrzymaniu zezwolenia Montagu z długiej listy szyfrowych nazw wybrał dla tej akcji nazwę "Operation Mincemeat”. MIncemeat to angielska nazwa kruchego ciasteczka.
Kluczowy moment: 29 kwietnia 1943 roku.
Plan operacji wywiadu brytyjskiego miał na celu wprowadzenie w błąd państw Osi Berlin – Rzym – Tokio, by skłonić ich do przekonania, że operacja „Husky” (inwazja na Sycylię) odbędzie się w innym rejonie.
W całej akcji są też Polskie akcenty, w postaci okrętów.
Były to niszczyciele "Piorun", "Krakowiak" i "Ślązak". Dowódca ostatniego polskiego niszczyciela dowodził zespołem 10 niszczycieli w akcji ratunkowej pancernika "Warspite".
𝗣𝗔𝗦𝗝𝗢𝗡𝗨𝗝Ą𝗖𝗔 𝗥𝗘𝗔𝗟𝗔𝗖𝗝𝗔 𝗜 Ś𝗪𝗜𝗔𝗗𝗘𝗖𝗧𝗪𝗢 𝗢𝗗𝗡𝗜𝗘𝗦𝗜𝗘𝗡𝗜𝗔 𝗭𝗪𝗬𝗖𝗜Ę𝗦𝗧𝗪𝗔 𝗣𝗢𝗗𝗦𝗧Ę𝗣𝗘𝗠 !
𝗦𝗭𝗖𝗭𝗘𝗥𝗭𝗘 𝗣𝗢𝗟𝗘𝗖𝗔𝗠 ! 𝗖𝗭𝗬𝗧𝗔𝗝𝗖𝗜𝗘... 𝗦Ł𝗨𝗖𝗛𝗔𝗝𝗖𝗜𝗘 ... 𝗪𝗔𝗥𝗧𝗢 !

𝐎𝐁𝐒𝐀𝐃𝐀 :
-Zygmunt Jabłoński
-Bogusław Jerke
-Wacław Krajewski
-Andrzej Chomiński
-Irma Zembrzuska
-Halina Markowska
-Bolesław Wąsiewicz
-Jerzy Bożekowski
-Marek Olsienkiewicz
-Janusz Marchwiński
-Ludwik Łubieński

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
𝐃𝐋𝐀 𝐂𝐈𝐄𝐊𝐀𝐖𝐒𝐊𝐈𝐂𝐇 :
𝐎𝐩𝐞𝐫𝐚𝐜𝐣𝐚 𝐌𝐢𝐧𝐜𝐞𝐦𝐞𝐚𝐭
"'Mincemeat' (główny składnik operacji 'Barclay') miała skłonić Niemców do uwierzenia, że przez zupełny przypadek, szczęśliwym zbiegiem okoliczności weszli w posiadanie nader ważnych, tajnych dokumentów alianckich."

𝐎𝐩𝐞𝐫𝐚𝐜𝐣𝐚 "𝐇𝐮𝐬𝐤𝐲”
W nocy z 9 na 10 lipca 1943 nastąpiło lądowanie aliantów na Sycylii. U wybrzeży wyspy znalazło się 2775 statków w tym 228 okrętów wojennych. Przywiozły one 8. Armię Brytyjską z Libii i Tunezji i 7. Armię Amerykańską z Algierii. Z lotnisk śródziemnomorskich wystartowało 4 tys. samolotów alianckich.
Niemcy przez dłuższy czas byli przekonani, że jest to uderzenie pozorowane po to, aby w rezultacie uderzyć na Sardynię i Grecję. Wyzwalanie Sycylii zakończyło się 9 sierpnia.
W walkach zginęło 31 tys. żołnierzy alianckich i 37 tys. Niemców. Bilans ten byłby bardziej tragiczny dla aliantów, a być może i zwycięstwo byłoby bardziej odległe gdyby nie skuteczna misja majora Williama Martina.

Książka miała kilka wydań w języku angielskim, była też tłumaczona na inne języki. W Polsce została wydana dwukrotnie: w 1958 (Wydawnictwo MON, tłum. Lucjan Wolanowski) i w 2006 roku, w jednym tomie z opowiadaniem Duffa Coopera Operacja „Złamane serce”, poświęconym temu samemu wydarzeniu (wyd. Bellona, tłum. Monika Wyrwas-Wiśniewska).

W roku 1956 powstała na jej podstawie filmowa ekranizacja o tym samym tytule, w reżyserii Ronalda Neame’a.
𝘪𝘯𝘧𝘰. 𝘸𝘪𝘬𝘪, 𝘴𝘵𝘳𝘰𝘯𝘢 𝘙𝘞𝘌 𝘰𝘳𝘢𝘻 𝘗𝘰𝘭𝘴𝘬𝘪𝘦𝘨𝘰 𝘙𝘢𝘥𝘪𝘢.

[...]
"W międzyczasie staraliśmy się gorączkowo o zdobycie nowych dokumentów, które miałyby zmylić wroga. I tak skomponowaliśmy prywatny list gen. Archibalda Nye’a, wiceprzewodniczącego Imperialnego Sztabu Generalnego do gen. Harolda Alexandra, głównodowodzącego naszych armii w Afryce Północnej. W tym prywatnym liście umieściliśmy parę wierszy, które dawały do zrozumienia,...

28/2024

„Tylko największy głupek nie domyśliłby się, że celem będzie Sycylia” — tak w kwiecisty sposób, typowy dla siebie, skwitował sytuację wojenną po opanowaniu Afryki Północnej premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill. Biorąc pod uwagę, że wiele można było powiedzieć o Niemcach, ale nie to, że byli głupkami, to jak spowodować, żeby inwazja nie okazała się krwawą łaźnią wojsk sojuszniczych?

Pod koniec września 1942 roku gdzieś na wodach pomiędzy Lizboną a Gibraltarem katastrofie uległa brytyjska łódź latająca Catalina, na której pokładzie podróżował m.in. porucznik James Hadden Turner. Oficer był kurierem, który przewoził korespondencję o znaczeniu strategicznym. Generał Mark Clark pisał w liście do gubernatora Gibraltaru Noela Masona-MacFarlane’a o tym, że na Skałę przybędzie głównodowodzący amerykańskich sił inwazyjnych Dwight D. Eisenhower. Wyciek informacji o obecności Eisenhowera w Gibraltarze oznaczałby zagrożenie operacji „Torch”, czyli lądowania Aliantów w Maroku i Algierii.

Ciało Turnera zostało wyłowione w hiszpańskim Kadyksie i finalnie korespondencja nie została naruszona. Te wydarzenia spowodowały jednak, że w głowach Ewena Montagu oraz Charlesa Cholmondeley’a, oficerów oddelegowanych do brytyjskiego kontrwywiadu zakiełkował iście szatański pomysł... A gdyby tak odwrócić sytuację i wprowadzić w ten sposób Niemców odnośnie miejsca lądowania Aliantów?

W tym miejscu głównym bohaterem operacji „Mincemet” („Mielonka”) zostaje William Martin, major Królewskiej Piechoty Morskiej. Tak naprawdę osobą, która wcieli się w rolę oficera jest zmarły 34-letni walijski robotnik Glyndwr Michael. Ten niczym niewyróżniający się człowiek nie mógł sobie wyobrazić, że przyjdzie mu po wsze czasy zapisać się w historii świata. W dodatku po śmierci...

Zwłoki miały sprawiać wrażenie, że oficer padł ofiarą katastrofy lotniczej. Brytyjczycy byli do tego stopnia przezorni, że łódź podwodna, która miała wypuścić zwłoki na morzu zrobiła to w okolicach Huelvy, ponieważ w tym miejscu działał bardzo obrotny niemiecki agent, co znacznie zwiększało szansę, że Niemcy połkną „haczyk”.

Martin miał przewozić korespondencję z Wysp Brytyjskich do Afryki Północnej. Kluczowym dokumentem, misternie spreparowanym był list od Archibalda Nye’a, szefa Imperialnego Sztabu Generalnego do Harolda Alexandra, dowódcy wojsk w basenie Morza Śródziemnego, w którym bezpośrednio Nye pisze o tym, że główne siły Aliantów uderzą na Grecję i Sardynię, a Sycylia będzie kierunkiem pozorowanym.

Niemcy chwycili przynętę i tak bardzo sobie wzięli do serca treść korespondencji, że zaangażowali ogromne środki do umocnienia kierunku bałkańskiego oraz skierowali znaczne siły na ten obszar kosztem innych kierunków. Operacja tak bardzo wprowadziła w błąd Niemców, że jeszcze dwa tygodnie po lądowaniu wojsk sojuszniczych na Sycylii ci dalej byli pewni, że to działania pozorowane.

Nie da się oczywiście powiedzieć, że sukces lądowania na Sycylii Alianci zawdzieczają tylko oficerowi, który nigdy nie istniał, ponieważ wojna to dziesiątki wydarzeń, które w całości wpływają na bieg historii. Nie można jednak nie docenić, że inwencja Brytyjczyków znacznie zwiększyła ich szanse w obliczu inwazji i urstowała wiele żyć.

Myślę, że gdyby Grecy, którzy wykorzystali konia trojańskiego do zdobycia Troi mogli zobaczyć, co wydarzy się za ponad trzy tysiące lat po ich historycznym fortelu, to byliby pod wrażeniem postępu inwencji ludzkiej.

Książka jest napisana przez współautora operacji dziesięć lat po wojnie, dzięki czemu rozwój wydarzeń śledzimy z „pierwszej ręki”. Montagu opisuje przebieg „Mielonki” w bardzo przystępny i żartobliwy sposób. Autor nie o wszystkich faktach mógł w chwili pisania wprost wspominać ze względu na to, że niektóre informacje były dalej tajne oraz w służbach dalej pracowali uczestnicy tych wydarzeń. Na szczęście wydanie zostało uzupełnione o przypisy i dzięki temu możemy się cieszyć pełnym oglądem sytuacji.

28/2024

„Tylko największy głupek nie domyśliłby się, że celem będzie Sycylia” — tak w kwiecisty sposób, typowy dla siebie, skwitował sytuację wojenną po opanowaniu Afryki Północnej premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill. Biorąc pod uwagę, że wiele można było powiedzieć o Niemcach, ale nie to, że byli głupkami, to jak spowodować, żeby inwazja nie okazała się krwawą...