Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Bardzo cenię twórczość Marka Krajewskiego, bo tu zawsze zagadka kryminalna lub szpiegowska w klimacie retro, ozdobiona cytatami z literatury klasycznej i filozofii, z pogłębionymi portretami psychologicznymi i moralnymi dylematami. Wprawdzie wolę utwory z Eberhardem Mockiem, tym zmęczonym, gruboskórnym bohaterem, ale czekam też na kolejne odsłony przygód Edwarda Popielskiego, Łyssego, gbura, który dla bliskich zrobiłby wszystko.
"Słowo honoru" to powieść, której akcja rozpisana jest na niemal 20 lat - od przedwojennego Lwowa, gdzie Popielski był oficerem wywiadu po Wrocław 1956 roku, gdy funkcjonariusze SB mocno grzebią w przeszłości. Osią wydarzeń jest Emil Haczko, poeta, oraz prawda o nim i jego tajemniczym zniknięciu. Wokół - sekrety, podpalenia, podsłuchy, zdrady i kłamstwa. Rozgrywki agentów wywiadu, którzy nie potrafią zaufać nawet sobie. Potworności szpitala psychiatrycznego i pluskwy w więzieniu. Cierpienie dzieci i podłości czynione w białych rękawiczkach.
Tytułowy honor pojawia się tu wielokrotnie, odmieniany przez wszystkie przypadki. Słowo honoru może nic nie znaczyć, może znaczyć wszystko, czasem dając słowo honoru można zaprzedać duszę diabłu...
Przyznam, że na początku trochę gubiłam się w intrydze, uciekały mi wątki, ale jak się wciągnęłam... Co to jest za historia! Jakie zwroty akcji! Jakie niuanse i psychologiczne odcienie szarości! Edward Popielski, zmęczony, stary człowiek, jest tu jak ten ostatni sprawiedliwy, który w dodatku cytuje Marka Aureliusza i Senekę. Kroku nie ustępuje mu Leonard Zarada, postać wspaniale napisana, chyba od teraz moja ulubiona z całego grona literackich "dzieci" Krajewskiego.
Jeśli znacie twórczość autora, nie muszę Was zachęcać. Jeśli nie znacie - polecam nadrobienie całego bogatego dorobku Marka Krajewskiego. Emocje i zarwane noce gwarantowane!

Bardzo cenię twórczość Marka Krajewskiego, bo tu zawsze zagadka kryminalna lub szpiegowska w klimacie retro, ozdobiona cytatami z literatury klasycznej i filozofii, z pogłębionymi portretami psychologicznymi i moralnymi dylematami. Wprawdzie wolę utwory z Eberhardem Mockiem, tym zmęczonym,...

Rozwiń Zwiń

Nie tylko ludzie mają tajemnice. Sekrety kryją się w ścianach starych domów, w pomieszczeniach i przedmiotach zostawionych przez poprzednich mieszkańców. Są nawiedzone domy, są domy, w których doszło do strasznych zbrodni, są też domy tylko na pierwszy rzut oka zwyczajne.
"Francuski wypolerowany kamień i flamandzka gipsowa głowa". Gdy Stefan Hertmans dowiedział się, że na jego pięknym kominku stało kiedyś popiersie Adolfa, postanowił zgłębić historię domostwa i poprzedniego właściciela. Czytelnik otrzymał efekt tego śledztwa.
Autor jest bardzo wnikliwy i drobiazgowy. Najpierw wydawało mi się, że wszystko jest "zbyt", ale po skończeniu lektury wiem, że każde słowo było tu potrzebne.
Nazistę Willema Verhulsta poznajemy jako małe dziecko, delikatnego maminsynka prześladowanego przez rówieśników. Utrata wzroku w jednym oku, czarna przepaska, a później grube okulary uroku mu nie dodawały. Wzrastał w potrzebie miłości i w nienawiści do Belgii. Żadne z tych uczuć mu nie minęło. Pierwsza żona, 10 lat starsza Żydówka, druga - 5 lat starsza religijna pacyfistka, wreszcie ta trzecia, ostatnia, z którą nie chciał leżeć na wieczność. Żadna nie znała całej prawdy o życiu Willema.
Szczególnie Mientje, ta męczennica, która chciała uchronić dzieci przed poglądami męża. A mąż wychodził do pracy i zajmował się papierami. Papierami, listami, tabelkami. Między wierszami dowiadujemy się, że każda lista to kolejni Żydzi i inni wrogowie Niemców torturowani i trafiający do obozów. Willem miał w sumie czyste ręce i za te czyste ręce otrzymał karę śmierci (niewykonaną). Denerwowała mnie ta oszczędność opisów działalności esesmana, ale taki był cel autora.
Pokazał nam Willema jako zwyczajnego człowieka, ze słabościami, z dużym brzuchem, z kochanką, z durnymi poglądami. To nie był potwór z horroru. To był człowiek, który przykładał rękę do potwornych rzeczy.
Hertmans chciał go poznać, chciał go zrozumieć. Na pewno poznał. Na pewno poskładał obrazek z pogubionych wcześniej klocków. Czy zrozumiał? A czy ktokolwiek potrafi?
Trudna, ale satysfakcjonująca lektura.

Nie tylko ludzie mają tajemnice. Sekrety kryją się w ścianach starych domów, w pomieszczeniach i przedmiotach zostawionych przez poprzednich mieszkańców. Są nawiedzone domy, są domy, w których doszło do strasznych zbrodni, są też domy tylko na pierwszy rzut oka zwyczajne.
"Francuski w...

Rozwiń Zwiń

Są utwory, które wymykają się ze znanych ram, z szufladek, z ograniczeń gatunkowych. Interpretacja wtedy nie jest prosta, błądzi meandrami myśli, tropów, odniesień. To przypadek tego literackiego drobiazgu.
Bohaterka, zuch-dziewczyna, Zuszka, żyła w świecie miękkim i przyjaznym. Jej matką była studnia, ojcem dąb, wiatr babcią, wszędzie duch Leśmiana. Dobro i piękno, cisza i spokój. Nagle ciepła kobiecość spotkała zimną męskość, miękkość zetknęła się z kanciastością. Pojawił się Wiśnia, a Zuszka do niego jak ćma do ognia, jak ślepiec do światła, jak słabość do siły, jak pytanie do odpowiedzi. A co, jeśli ogień niszczy, słabość nie jest słabością, a pytanie powinno szukać innych odpowiedzi? Zuszka zapomniała, że "wszystko ma swój zacieniony brzeżek"...
Dla mnie sednem utworu jest refleksja na temat męskości i kobiecości. Czasem dopełniających się, czasem mocno skontrastowanych. Gdzie jest granica między bliskością a zatraceniem się? Kiedy powiedzieć "dość", by otulające ramiona nie zamieniły się w sidła? Kiedy cofnąć się, by nie zderzyć się z konstatacją: "bo mnie już nie ma, same okruszki zostały"?
Na szczęście są kobiety. Dziewczyna jak malina i cała gromada wiedźm, czyli mądrych kobiet, mądrych życiową mądrością, płynącą z porodów, złamanych serc, razów i uniesień. Są kwintesencją siostrzeństwa, trwania ramię w ramię, solidarności, tego "my przeciwko światu".
Ten utwór to poetycka proza, mieszanka realizmu z fantastyką i magią, językowa maestria, która zachwyca i zostawia z mądrością, że w życiu, które jest stratą, "siebie nie sposób stracić".

Są utwory, które wymykają się ze znanych ram, z szufladek, z ograniczeń gatunkowych. Interpretacja wtedy nie jest prosta, błądzi meandrami myśli, tropów, odniesień. To przypadek tego literackiego drobiazgu.
Bohaterka, zuch-dziewczyna, Zuszka, żyła w świecie miękkim i przyjaznym. Jej matką ...

Rozwiń Zwiń

Zaczęłam czytać "Widok z okna w podróży służbowej" i przypomniałam sobie wczesne filmy Polańskiego. Tam jednym z wiodących motywów było podglądactwo, to trwanie z okiem przy dziurce od klucza, by zobaczyć coś, co normalnie jest ukryte. I ja czułam się trochę jak intruzka w pokojach hotelowych, pasażerka na gapę w podróżach służbowych. Intrygujące doświadczenie.
37 lat w zawodzie, 500 podróży. Od Poznania po Hagę, od Pobierowa po Vancouver. Miasta się powtarzają, doświadczenia są inne. Lęk przed zapachem starej boazerii, Lubliniec i wspomnienie Aktion E. Wiadomość o śmierci Cohena usłyszana w berlińskim hotelu i rzeki mleka i piwa w Lillehammer. "Zapach łóżka i mydła taki sam jak zapach serka na śniadanie" w Lubece i rozważania o feminatywach wszędzie. Depresja jako miejscowa specjalność Budapesztu i skrzypek w Berlinie. Dziwne i ciężkie sny, przemyślenia o Eribonie, Tokarczuk czy Houellebecqu.
"Patrzę więc na kopię kopii widoku już widzianego" - pisze Inga Iwasiów i czytelnik ma podobne wrażenie. Nie ma w tej książce jakichś spektakularnych wydarzeń, zaskakujących zwrotów akcji czy wielu zabawnych anegdot. Bywa monotonnie, ale nie nudno. Jest coś hipnotyzującego w tych sprawozdaniach z podróży, w tej garści przemyśleń na tematy różne. Autorka pokazuje nam swój wycinek świata, swoją percepcję, swój ogląd rzeczywistości, mówiąc przy okazji coś istotnego o życiu. Do tego dołącza czarno-białe zdjęcia, bardzo klimatyczne, które można długo studiować.
Zbiór zamyka podróż do Gorzowa Wielkopolskiego, w którym mieszkam od 2001 roku. Autorka dostała pokój z widokiem na śmietnik - nie ukrywam, lepszego podsumowania tego miasta nie trzeba szukać...
"Widok z okna w podróży służbowej" nie jest pewnie lekturą dla każdego, ale polecam dołączenie do wędrówki autorki, bo to ciekawe doświadczenie czytelnicze.

Zaczęłam czytać "Widok z okna w podróży służbowej" i przypomniałam sobie wczesne filmy Polańskiego. Tam jednym z wiodących motywów było podglądactwo, to trwanie z okiem przy dziurce od klucza, by zobaczyć coś, co normalnie jest ukryte. I ja czułam się trochę jak intruzka w pokoja...

Rozwiń Zwiń

Są utwory, w których od razu się zakochujemy, które uwodzą historią lub frazą od pierwszej strony. "Idealny czas na smuteczek" do nich nie należy, tu zachwyt wzrasta powoli, tak jak stopniowo odsłaniają się istotne mądrości życiowe.
Chizu jest młoda i to młoda ostentacyjnie wręcz, podkreśla swą gładkość i to, że jest na początku drogi. Tyle że nie wie, dokąd zmierza, a koniec drogi wydaje jej się tak odległy, że nie musi o nim myśleć. Przyjeżdża do Tokio, gdzie zamieszkuje u pani Ginko, starszej od siebie o 50 lat. Przy niej łatwo manifestować młodość... Chizu jest bezczelna i niedelikatna, nie rozumie starszej pani, wyśmiewa jej relacje z równie starym przyjacielem. Pani Ginko znosi ataki młodości ze stoickim spokojem, żyje po swojemu, ba, potrafi cieszyć się życiem. Początkowo oschłość i brak pomysłu na życie Chizu mnie irytowały. Później zrozumiałam zamysł autorki. Przecież atak często maskuje strach. Chizu boi się życia. Boi się tego, że rozczaruje się swoimi wyborami, więc nie wybiera. Boi się utraty miłości, więc wyprzedza fakt wiążąc się z "nierokującymi". Boi się starości, więc ją wyśmiewa.
Młodość i starość. Dwie strony barykady. Przeciwieństwa. Trudność w porozumieniu. W rzeczywistości - tak są sobie bliskie, tak wiele mogą od siebie czerpać. Pani Ginko wie, że życie składa się z pożegnań. Im szybciej to zrozumiemy, im szybciej się z tym pogodzimy, tym mniej zgorzkniali będziemy. Wspomnienia o kotach, wspomnienia o minionym życiu - nawet jeśli czasem bolą, dobrze je mieć.
W tomie jest też króciutkie opowiadanie "Nowy początek" - o tym, jak wiele w ludzkim życiu zmienia perspektywa. Czasem warto spojrzeć na siebie, na swój los oczami kogoś innego. Da to siłę na pogodzenie się z sobą albo na zmianę wszystkiego.
Przeczytajcie te niespieszne, mądre, trochę smutne, ale właśnie mądrze smutne historie. Mnie urzekły.

Są utwory, w których od razu się zakochujemy, które uwodzą historią lub frazą od pierwszej strony. "Idealny czas na smuteczek" do nich nie należy, tu zachwyt wzrasta powoli, tak jak stopniowo odsłaniają się istotne mądrości życiowe.
Chizu jest młoda i to młoda ostentacyjnie wręcz...

Rozwiń Zwiń

Są dzieła - kamienie milowe w historii literatury. Albo są nowatorskie i przełomowe, albo są dowodem na geniusz autora. Talent Czesława Miłosza dyskusji nie podlega, dorobek twórca ma ogromny, dlatego cieszą kolejne wznowienia jego dzieł.
"Ocalenie" uznaje się za jeden z najważniejszych tomów poezji polskiej XX wieku. Zbiór wierszy z lat 1931-1945 prezentuje nam różne fazy artystyczne i różne tematy interesujące młodego i dojrzalszego poetę. Katastrofizm obecny w tych początkowych dziełach, groza pierwszej wojny przekładająca się na lęk przed kolejną, później refleksje człowieka przytłoczonego "apokalipsą spełnioną". Miłosz prezentuje swoją postawę wobec cierpienia, ustawia się w opozycji wobec mitu ofiary, dalekie jest mu straceńcze działanie.
Czytamy ten zbiór jak pamiętnik z przeszłości poety. Poety - kronikarza dziejów, poety, który zastanawia się nad rolą sztuki w strasznych czasach. Tak, tego w tych wierszach jest najwięcej. Sztuka, która ocala człowieka i człowieczeństwo, jest świadectwem czasów i czynów. To tak bardzo przecież widać w "Campo di Fiori", przejmującym wierszu wyrosłym z powstania w getcie warszawskim, tym oskarżeniu obojętnych na cierpienie innych. To poeta ma być strażnikiem pamięci, moralistą rozstrzygającym co dobre, a co złe. Trudna to rola, brzemię często nie do udźwignięcia, o czym Miłosz pisze w wierszu "W Warszawie".
Czesław Miłosz nie jest moim ulubionym poetą, ale są takie jego wiersze, które mnie zachwycają. Tom "Ocalenie" zawiera sporo z nich. W dodatku to wydanie jest tak piękne, opatrzone reprodukcjami autografów i maszynopisów autora oraz bardzo ciekawym posłowiem Andrzeja Franaszka. Jest tu też bardzo skrupulatna nota edytorska, w której Mateusz Antoniuk prezentuje wcześniejsze losy tomu i wydania, na którym bazuje obecne, ze wskazaniem zmian w zapisie chociażby.

Polecam wszystkim wrażliwym duszom!

Są dzieła - kamienie milowe w historii literatury. Albo są nowatorskie i przełomowe, albo są dowodem na geniusz autora. Talent Czesława Miłosza dyskusji nie podlega, dorobek twórca ma ogromny, dlatego cieszą kolejne wznowienia jego dzieł.
"Ocalenie" uznaje się za jeden z najważni...

Rozwiń Zwiń

Nie ma chyba osoby, która nie zna hasła "ruch to zdrowie". Wszyscy znają, wszyscy zapewne się z nim zgadzają, natomiast z realizacją, czyli ruszaniem się dla zdrowia, bywa różnie. Wiem, też tak mam.
Ile razy mówiliśmy sobie - zacznę od 1 stycznia, zacznę od następnego miesiąca, zacznę od następnego tygodnia? Wiele razy. Słaba wola, słomiany zapał, lenistwo. Przyczyn jest sporo. Sporo jest też różnych poradników, które mogą pomóc zagubionemu we mgle, ale chcącemu zmiany.
Jednym z nich jest pozycja "Rozruszaj swój mózg" Andersa Hansena i Carla Johana Sundberga. Już tytuł jest zachęcający, łączy bowiem fizyczność z umysłem, podkreśla, że ruszenie tyłka z kanapy dobrze zrobi i tyłkowi, i mózgowi. Gdy w dodatku na początku dowiadujemy się o regule "złote pół godziny", sprawa wydaje się jeszcze atrakcyjniejsza. Pół godziny? Tyle to dam radę :). Żeby nie było - pół godziny dziennie cudów nie zdziała, ale może być początkiem zmiany na lepsze.
Ruch przyspiesza krążenie i w nogach, i w głowie. To może zapobiec demencji, wzmóc koncentrację i sprawić, że mózg będzie pracował efektywniej. Autorzy uważają, że ruch jest też zbawienny w leczeniu ataków paniki i fobii, a nawet depresji (ale tu byłabym ostrożna, bo zbyt to bliskie obśmianemu wszędzie "masz depresję - pobiegaj"). Uspokajam - autorzy nie proponują ruchu zamiast leków.
Twórcy poradnika dowodzą, że nigdy nie jest za późno na podjęcie działań w celu poprawy zdrowia kompleksowo - ciała i umysłu. Robią to w sposób przejrzysty i nienachalny, powołując się na badania i statystyki, proponują konkretne działania i sprawdzone pomysły.
Od czytelnika zależy, co zrobi z tymi radami. Ja w każdym razie idę na spacer z psem. Co najmniej półgodzinny.

Nie ma chyba osoby, która nie zna hasła "ruch to zdrowie". Wszyscy znają, wszyscy zapewne się z nim zgadzają, natomiast z realizacją, czyli ruszaniem się dla zdrowia, bywa różnie. Wiem, też tak mam.
Ile razy mówiliśmy sobie - zacznę od 1 stycznia, zacznę od następnego miesiąca, z...

Rozwiń Zwiń

"Te wakacje to dobry czas na spróbowanie bycia kimś innym niż do tej pory. Może nawet bycia kimś innym niż naprawdę".

Maks jest pisarzem, który - jak się okazuje - sławę zbudował na kłamstwie. Ida jest tłumaczką świeżo po nieromantycznych zaręczynach, z całą masą problemów emocjonalnych, które sprawiają, że traci grunt pod nogami. Pola takich problemów nie ma, a ma za to bogatego ojca i willę w Toskanii, w której nasi bohaterowie mają szansę na wyjście z życiowego chaosu.
Lato, słońce, beztroska. Do tego Julian z kartami tarota, które trochę jak te wiedźmy u Szekspira - coś szepną, a człowiek wyciąga nie zawsze dobre wnioski...
Sporo tu rozważań o przyjaźni, o związkach, wreszcie o branży wydawniczej, która rządzi się specyficznymi prawami. Bywa zabawnie, bywa refleksyjnie, bywa smutno. Proporcje wyważone idealnie.
"Taśmy rodzinne", debiut Macieja Marcisza, pokochałam, "Książkę o przyjaźni" polubiłam, ta plasuje się pomiędzy. Bohaterowie, młodsi ode mnie naście lat, mierzą się z trochę innymi problemami, ale doskonale ich rozumiem. Snują rozważania o tym, jak różnie wyposaża nas życie, jak często stoimy na rozdrożu, jak budujemy swoją tożsamość czerpiąc garściami z cudzych doświadczeń...
Czy my decydujemy o swoim życiu? Gwiazdy? Data urodzenia? Przypadek? Czy karty tarota mówią prawdę? Bohaterowie szukają odpowiedzi na te i inne pytania pod słonecznym niebem Toskanii. Czy je odnajdą? Sprawdźcie, przeczytajcie, naprawdę warto!

"Te wakacje to dobry czas na spróbowanie bycia kimś innym niż do tej pory. Może nawet bycia kimś innym niż naprawdę".

Maks jest pisarzem, który - jak się okazuje - sławę zbudował na kłamstwie. Ida jest tłumaczką świeżo po nieromantycznych zaręczynach, z całą masą problemów emocj...

Rozwiń Zwiń

Ziemia w Teheranie drży. Sypią się budynki, sypią się relacje międzyludzkie, sypią się ulotne nitki życia. Ziemia usuwa się spod nóg, a dla Szadi, która jest na głodzie, trzęsienie wydaje się najmniejszym problemem. Zostawia zdenerwowaną matkę, braci (Babaka - dziecko miłości, Arasza - brzydki przypadek, dobrze, że nie było kolejnego, bo urodziłby się pewnie szympans) i rusza w wędrówkę zniszczonymi ulicami miasta. Szuka szalonej babci, próbuje dotrzeć do kumpla, który po raz kolejny chce się zabić, a przede wszystkim szuka dragów, bo głód narkotykowy niczym małe zwierzątko przemieszcza się po jej wnętrznościach.
Mija ruiny, mija ludzi, którzy próbują uciec, mija służby porządkowe, które ów porządek chcą przywrócić pałowaniem niepokornych. Patrzymy na Teheran oczami Szadi, rzeczywistość filtrowana jest przez jej emocje i jej wrażliwość. To nie jest bohaterka, którą się polubi, to nie jest świat, który się polubi. To powieść, która sama niesie. Gdybym miała wskazać ulubioną scenę, byłaby to Szadi w środku armagedonu słuchająca piosenki "Christmas Card From A Hooker In Minneapolis" Toma Waitsa.

Ziemia w Teheranie drży. Sypią się budynki, sypią się relacje międzyludzkie, sypią się ulotne nitki życia. Ziemia usuwa się spod nóg, a dla Szadi, która jest na głodzie, trzęsienie wydaje się najmniejszym problemem. Zostawia zdenerwowaną matkę, braci (Babaka - dziecko miłości, Arasza - brz...

Rozwiń Zwiń

Czym jest nieśmiertelność? Marzeniem wielu, tajemnicą, możliwością uchwycenia czynu, gestu, człowieka - na wieczność.
Delikatny gest dłoni, ni to machnięcie, ni to skinienie, wykonany przez 60-letnią kobietę na basenie, staje się początkiem wielopłaszczyznowej opowieści zamieszkanej przez prawdziwych i fikcyjnych bohaterów.
Agnes ma męża, córkę i siostrę. Niby niczego jej nie brak, ale szuka samotności, ucieczki od życia, w którym obsesja uwieczniania i zapamiętywania. Siostra - uwikłana w relację z młodszym kochankiem, później wybiera równie niestandardowo. Mąż - cóż, trochę zagadka, trochę dupek. W ich życie wplecione są opowieści o wielkich tego świata, szczególnie o Goethem i Bettinie, która poprzez związek ze starym poetą chciała osiągnąć nieśmiertelność. Sporo tu refleksji o naturze miłości i o cierpieniu, fundamencie jestestwa.
Najważniejsza jednak jest tytułowa nieśmiertelność, którą Kundera dzieli na tę osiąganą dzięki pamięci ludzi nas znających i na tę dzięki pamięci tych, którzy nas nie znali. Drugi przypadek dotyczy artystów, tych często śmiesznych nieśmiertelnych, którym "wypomina" się grzechy życia, zapominając, że to dzieła powinny przemawiać, a nie życiorysy. Artysta marzy o nieśmiertelności, a ona jest "wiecznym procesem sądowym", odgrzebywaniem prywatnych listów, wstydliwych tajemnic, wystawianiem na widok publiczny każdej słabości...
Uważaj, o czym marzysz, bo może się spełnić.

Czym jest nieśmiertelność? Marzeniem wielu, tajemnicą, możliwością uchwycenia czynu, gestu, człowieka - na wieczność.
Delikatny gest dłoni, ni to machnięcie, ni to skinienie, wykonany przez 60-letnią kobietę na basenie, staje się początkiem wielopłaszczyznowej opowieści zamieszkanej przez ...

Rozwiń Zwiń