Nasza mroczna strona. Z dziejów perwersji

Jak wygląda hagiograficzny model życia świętego płci męskiej i czym różni się od wersji zarezerwowanej dla świętej? Dlaczego biczowanie kojarzone do czasów Henryka III z pokutą i polecaniem cierpienia i cierpiącego ciała Bogu stało się występkiem perwersyjnym kojarzonym z homoseksualizmem? Czy wiedzieliście, że Joanna d’Arc przebierała się w strój męski nie, żeby walczyć o ojczyznę, a jedynie po to, by uchronić dziewictwo przed Anglikami, którzy chcieli ją zgwałcić i taka interpretacja jej poczynań pozwoliła podczas jej procesu rehabilitacyjnego wykazać, że nie popełniła zbrodni transwestytyzmu? Od mitologicznej dynastii Labdakidów i Katarzyny ze Sieny (która za najwyborniejszy posiłek spożyty w imię Chrystusa uznała ropę z piersi chorej na raka),przez Sinobrodego i markiza de Sade (ponure dzieciątka swoich czasów) po Auschwitz (zbrodnia popełniana w imię zracjonalizowanej normy) i czasy współczesne. Czym jest perwersja i gdzie się zaczyna? Kim jest osoba perwersyjna? Jak pojęcie perwersyjności ewoluowało w kulturze Zachodu od czasów antycznych po dzień dzisiejszy? Wszystko to i całe mnóstwo jeszcze znajdziecie w tej niewielkiej rozmiarowo książeczce będącej zbiorem kilku esejów od lektury których nie mogłem się oderwać. Niezwykle wciągająca i bardzo intensywna kulturoznawcza przebieżka! Warto, warto, warto!

Jak wygląda hagiograficzny model życia świętego płci męskiej i czym różni się od wersji zarezerwowanej dla świętej? Dlaczego biczowanie kojarzone do czasów Henryka III z pokutą i polecaniem cierpienia i cierpiącego ciała Bogu stało się występkiem perwersyjnym kojarzonym z homoseksualizmem? Czy wiedzieliście, że Joanna d’Arc przebierała się w strój męski nie, żeby walczyć o...

Brr...To jednak lektura dla osób o silnych nerwach. Takiego nagromadzenia perwersyjnych opowieści nie spotyka się codziennie. A sam termin perwersja pojawił się miedzy rokiem 1308 a 1444, i od samego początku związany był z czymś, co jest ekstremalne, ekstrawaganckie, odstające od ogólnie przyjętych norm i zasad, poszukujące innych wrażeń i doświadczeń niż te, z którymi spotykamy się jako obowiązujące. Już Kościół Katolicki tworząc spis grzechów głównych tak naprawdę skupił w ich opisie całą rzeczywistość rozpusty, ekscesów będących wyrazem namiętnego nieumiarkowania i czerpania przyjemności ze zła, które to wyróżniki najlepiej obrazują czym jest perwersja. Z tych grzechów wynikają wszelkie inne grzechy. Każdemu z nich przypisana jest też postać diabła: pycha Lucyferowi, chciwość Mamonowi, zazdrość Lewiatanowi, gniew Szatanowi, nieczystość Asmodeuszowi, nieumiarkowanie w jedzeniu i piciu Belzebubowi, lenistwo Belfegorowi. Perwersja od zawsze towarzyszyła człowiekowi, jeśli teoria łącząca jej powstanie z buntem diabła miałaby uzasadniać jej odwieczną obecność, to tak naprawdę nie można mieć złudzeń, że skoro takie jest jej źródło, to jakże mogłoby być inaczej i potem, przecież diabeł zrobi wszystko, by skusić i przyciągnąć człowieka do złego, a perwersja jest objawem zła nieskrępowanym, jawnym, takim najczystszym. I mimo, że dziś często jest ona mylona z wynaturzeniem to nadal pozostaje jego synonimem. I dalej jest kojarzona jako zaprzeczenie wolności, forma unicestwienia, odczłowieczenia, okrucieństwa i ludzkiej destrukcji, wszelkich możliwych nadużyć. Choć, jak stwierdza Autorka, ma ona także swą drugą stronę, która budzi naszą fascynację: może bowiem być zarówno wzniosła, jak i haniebna, wzniosła kiedy przekracza siebie w imię najwyższego dobra, jakkolwiek by go nie rozumieć, ale na pewno pozytywnie; haniebna, gdy objawia się w ohydnych czynach pokazujących najpodlejsze zachowania i degenerację człowieka niszczącego wszystko z zimną krwią w imię spełnienia i przyjemności. Autorka śledzi zjawisko perwersji przez stulecia: prezentuje nam średniowieczną jej odmianę z Gilles”em de Rais, ze świętymi mistyczkami i z biczownikami. Przywołuje postać Małgorzaty Marii Alacoque, która w swej delikatności tak bardzo obawiała się kurzu, że dopiero upomniana przez Jezusa postanowiła sprzątać wymiociny chorej tylko w jeden sposób a mianowicie zjadając je. Później też spożywała fekalia po chorej na dyzenterię, podkreślając, że kontakt jej ust z odchodami wywoływał u niej wizję Chrystusa, którego całowała w jego rany. Kolejną postacią jest żyjący w XVIII wieku markiz de Sade oswajający wszelkie perwersje w swym dziele: Sto dwadzieścia dni Sodomy. Oto świat pełen orgii, niekończący się bankiet zawierający wszelkie możliwe katalogi perwersji, gdzie nie ma żadnych ograniczeń ani zahamowań: „Bohaterowie robią wszystko, na co tylko mają ochotę, i co sobie wymyślą: (..) lubi oglądać święcę palącą się do końca w odbycie kobiety(...) ze szczytu wieży zrzucają dzieci płci obojga(..) oglądają jak się nabijają na pale i ochlapują go krwią (...). Sade desakralizuje perwersję, wyrzuca ją poza oś doba i złą. Jest tym, który uczynił zło czymś godnym pożądania, uczynił pożądanym czerpanie przyjemności ze zła, uczynił przedmiotem pożądania perwersję jako taką, to nowa odsłona rozumienia perwersji. Ale nie ostatnia. W wieku XIX wraz z rozwojem psychiatrii pojawiają się nowe obsesje. Obsesja dziecka - masturbanta, homoseksualisty i kobiety histeryczki. Zdaniem Freuda perwersja jest w pewien sposób naturalna dla człowieka, od strony klinicznej jest strukturą psychiczną: nie rodzimy sie perwersyjni (jest ona w nas),każdy ją potencjalnie nosi, ale stajemy się tacy jeśli jej nie sublimujemy. Dlatego tak długo trwało nim takie zjawiska jak onanizm, homoseksualizm i histeria przesunięto z przestrzeni perwersji do sfery zdrowych przeżyć człowieka. Ostatnia historia jest wizytą w XX wieku, gdzie perwersja pokazuje swoje najohydniejsze oblicze w postaci nazizmu, Holocaustu, ludzkiego terroru. Dzisiaj perwersja została uznana za problem tożsamości, przestępstwo i dewiacje, choć nadal rozprzestrzenia się w różnorodnych formach: zoofilii, pedofilii, terroryzmu i transseksualizmu. Autorka oprowadza nas po tych krętych drogach w poczuciu, że tylko tam, gdzie uda się oswoić erotykę i usunąć z niej nienawiść jest szansa na ludzkie spojrzenia na nieludzkie zachowania i znalezienie światła, które pozwoli właściwie odczytać sytuacje, z którymi zmagają się sami zainteresowani, jak i badacze, lekarze, seksuolodzy. Lektura godna polecenia.

Brr...To jednak lektura dla osób o silnych nerwach. Takiego nagromadzenia perwersyjnych opowieści nie spotyka się codziennie. A sam termin perwersja pojawił się miedzy rokiem 1308 a 1444, i od samego początku związany był z czymś, co jest ekstremalne, ekstrawaganckie, odstające od ogólnie przyjętych norm i zasad, poszukujące innych wrażeń i doświadczeń niż te, z którymi ...