Nauczycielskie praktyki oceniania zachowania uczniów w edukacji wczesnoszkolnej

Ocenianie jest tematem niezwykle trudnym i kontrowersyjnym, niestety z tego powodu rzadko podejmowanym. Na studiach pedagogicznych zwykle nie poświęca się mu dużo uwagi, tymczasem oceny mogą wpływać motywująco lub demotywującą i nie chodzi tylko o oceny rozumiane jako stopnie w dzienniczku. Tym samym młodzi nauczyciele wkraczają na drogę zawodową, często samodzielnie wypracowując sobie pewne modele zachowań, które mniej lub bardziej sprawdzają się w obecnej rzeczywistości.
Dlatego tak cenna jest każda publikacja, która podejmuje tematykę oceniania i stara się zgłębić temat pokazując nie tylko teoretyczne jego aspekty, ale również praktyczne zastosowanie. Taka właśnie jest książka pt. „Nauczycielskie praktyki oceniania zachowania uczniów w edukacji wczesnoszkolnej”, autorstwa Julii Magdaleny Karapudy – doktor nauk społecznych w dyscyplinie pedagogika. Opublikowana nakładem Oficyny Wydawniczej IMPULS pozycja nie tylko pozwala na spojrzenie na nauczycielskie praktyki oceniania z różnych perspektyw, ale również skłania do autorefleksji i do doskonalenia organizacji oraz metod własnej pracy wychowawczej. Książka, adresowana jest tak naprawdę nie tylko do nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej, ale do wszystkich nauczycieli, którzy chcą się doskonalić i w pozytywny sposób wpływać na uczniów.
Książka powstała na podstawie dysertacji doktorskiej pt. „Nauczycielskie praktyki oceniania zachowania uczniów w edukacji wczesnoszkolnej”. Składa się z czterech rozdziałów, z czego pierwszy prezentuje teoretyczne założenia dotyczące oceniania w edukacji wczesnoszkolnej. Poznamy dzięki niemu regulacje prawne dotyczące oceniania uczniów oraz zgłębimy temat oceniania opisowego w edukacji wczesnoszkolnej, rozróżniając m.in. trzy funkcje oceniania, a także wykorzystując w ocenianiu opisowym takie propozycje, jak znaczki, puzzle czy list przyjaźni. Z uwagi na fakt, iż ocenianie zachowania łączy się z procesami wychowania i kształcenia, przyjrzymy się również tematowi oceniania opisowego zachowania w procesie wychowania. Zajmiemy się ponadto kwestią nauczyciela w procesie oceniania zachowania – jego rolą, a także nauczycielskimi praktykami w tym zakresie. Autorka podkreśla tu, że ocena zachowania powinna być przedmiotem nauczycielskiej refleksji nad jakością procesu wychowania uczniów w klasie.
Kolejne trzy rozdziały stanowią raport z badań, w którym autorka dokonuje prezentacji i analizy materiału empirycznego. Zebrany materiał został uporządkowany według trzech obszarów (jednocześnie rozdziałów),tj.: nauczycielskich praktyk oceniania zachowania w pracy z uczniami, nauczycielskich praktyk informowania rodziców o ocenie zachowania ucznia, a wreszcie nauczycielskich praktyk w zakresie doskonalenia organizacji i metod własnej pracy wychowawczej. Analiza zgromadzonego materiału pozwoliła na wyodrębnienie dwóch nauczycielskich praktyk oceniania uczniów – przeczytamy o tym we wnioskach z badań, gdzie znajdziemy również rekomendacje dla nauczycieli, skłaniające do refleksji nad swoją pracą i wdrożeniem ewentualnych zmian.
Lektura książki zwraca uwagę na wpływ, jaki ocenianie ma na uczniów, na najtrudniejszą kwestię w ocenianiu, czyli obiektywizm, systematyczność i konsekwencje, a także na to, że ocenianie jest sztuką. Dlatego tak ważna jest świadomość nauczycieli, a następnie samoświadomość, jaki typ nauczycielskich praktyk (innowacyjno-wspierający czy raczej urzędniczo-upominający) stosujemy. Książka może stać się również impulsem do dalszego zgłębiania tematu.

Ocenianie jest tematem niezwykle trudnym i kontrowersyjnym, niestety z tego powodu rzadko podejmowanym. Na studiach pedagogicznych zwykle nie poświęca się mu dużo uwagi, tymczasem oceny mogą wpływać motywująco lub demotywującą i nie chodzi tylko o oceny rozumiane jako stopnie w dzienniczku. Tym samym młodzi nauczyciele wkraczają na drogę zawodową, często samodzielnie...