Góra pod morzem

Ok, nie porwało mnie na tyle że przeczytałem na raz.

Ok, nie porwało mnie na tyle że przeczytałem na raz.

Piękna okładka i dziwny tytuł ( po angielsku The Mountain in the Sea ) skusiły mnie do przeczytania. Książka nie była dla mnie tym, co obiecywała okładka, bo ośmiornice są w niej tylko tłem do całkiem innej opowieści o całkiem innych potworach i całkiem innych sprawach. Ale i tak książka jest fascynująca. To ciąg wielu obrazów, przeplatających sie ze sobą, czasem dośc chaotycznie, które tworzą trzy, delikatnie ze sobą powiązane, wątki. Każdy wątek dotyczy przede wszystkim sztucznej inteligencji, zawsze jakoś w połączeniu z oceanem. I zawsze jakoś w połączeniu z książką " Inne umysły. Ośmiornice i prapoczątki świadomości", ale gdzieś w tle, delikatnie.

Autor łączy ze sobą całkiem kiczowate kawałki i bardzo dziwaczne elementy, marzenia ludzkości o kontakcie z obcą cywilizacja, opowieść o wielkiej chciwości i o możliwościach swoistego odrodzenia się, o miłości i nienawiści, o przyrodzie i technologi, i o oceanie. I z takich,wydawałoby się,niepasujących do siebie kawałków wyszła mu naprawdę ciekawa, niepokojąca historia. Historia jest trochę metaforyczna, a trochę kiczowata. Ale ta kiczowatość tez jest metaforyczna, jakby zamierzona. Jak ostatnia scena, w której przedstawiony jest ( i nie jest to spojler, bo to tylko moja opinia, tego tam wprost nie ma) swoisty ogród Eden przyszłości.

Piękna okładka i dziwny tytuł ( po angielsku The Mountain in the Sea ) skusiły mnie do przeczytania. Książka nie była dla mnie tym, co obiecywała okładka, bo ośmiornice są w niej tylko tłem do całkiem innej opowieści o całkiem innych potworach i całkiem innych sprawach. Ale i tak książka jest fascynująca. To ciąg wielu obrazów, przeplatających sie ze sobą, czasem dośc...

Pozycja godna polecenia. Warsztat literacki jest na dobrym poziome wytrawnego rzemieślnika. Daję 7/10, ponieważ książka porusza wiele interesujących tematów (idea samoświadomości, cienka granica pomiędzy życiem a "pustą egzystencją", różne oblicza samotność, ludzka chciwość i wyzysk wobec całego środowiska jak i innych ludzi, trudności nawiązania kontaktu z inną kulturą/inteligencją) oraz stawia pytania, które dały mi do myślenia, a to jest to czego od dobrej fikcji naukowej oczekuję przede wszystkim.

Pozycja godna polecenia. Warsztat literacki jest na dobrym poziome wytrawnego rzemieślnika. Daję 7/10, ponieważ książka porusza wiele interesujących tematów (idea samoświadomości, cienka granica pomiędzy życiem a "pustą egzystencją", różne oblicza samotność, ludzka chciwość i wyzysk wobec całego środowiska jak i innych ludzi, trudności nawiązania kontaktu z inną...

Przyznam, że jestem trochę rozczarowany. Punkt wyjścia jest całkiem ciekawy, naprawdę ma potencjał i sam autor w posłowiu jasno wykłada, jaki cel mu przyświecał: przedstawienie wizji kontaktu ludzkiej inteligencji z inteligencją obcą, ale powstałą tu, na Ziemi. Tylko że chyba nie do końca to się udało. Głównym problemem jest to, że o ośmiornicach i ich - kulturze? cywilizacji? - jest tu względnie niewiele napisane. Historia przeskakuje między trzema wątkami: losy hackera Rustema, który nagle wyhodował w sobie wyrzuty sumienia (chyba najmniej oryginalny wątek); losy Eiko - niewolnika na pirackim statku rybołówczym sterowanym przez AI (wg mnie najlepsze kawałki - ta historia spokojnie nadałaby się na osobną książkę); i wreszcie perypetie doktor Ha, androida Evrim oraz ochroniarki Altantsetseg na wyspie Con Dao u wybrzeży której badają niezwykle inteligentne i uspołecznione głowonogi.

Pierwsze dwa wątki nie mają właściwie nic wspólnego z ośmiornicami, ten ostatni w połowie traktuje albo o Evrim (czy jest świadome czy nie blablabla, ile razy to już było w sf wałkowane),albo opowiada o wewnętrznych rozterkach Ha, która rozpamiętuje porażki w życiu zawodowym i prywatnym. Słowem - telenowela. Najgorsze jednak, że to wszystko do niczego nie zmierza, bo - oczywiście - jest to tylko pierwszy tom jakiejś jeszcze nie napisanej serii (trylogii?).

Kolejny problem - postacie nie są kompletnie papierowe, ale można by z nich dużo więcej wycisnąć. Tak naprawdę wydają się nie mieć żadnej mocy sprawczej, po prostu są przesuwane na osi czasu przez wydarzenia w których uczestniczą, nie walczą (chyba że poza kadrem, wyjątek stanowi więzień na statku),nie podejmują decyzji, w taki sposób żeby to było CZUĆ, a nawet jeżeli to dzieje się to gdzieś poza narracją (albo decyzje są podejmowane za nich, a oni się dostosowują). Także od strony dramaturgii wydarzeń... no, dramaturgii niemal brak.

To po prostu nie jest książka, która wciągałaby fabułą. Jest trochę pomysłów stricte z poletka sf, ale jest ich mało i szczerze mówiąc jak ktoś siedzie w takiej edgy fantastyce to już musiał się z nimi zetknąć. Czy jest w stylu Wattsa? No jest, ale tak jak lubię Ślepowidzenie czy Poklatkową rewolucję, tak poza tym Watts nie jest jakoś szczególnie dobrym pisarzem. A Nayler niestety rozcieńcza to co jest atutem takich książek (naukowe mięsko) egzaltowanymi monologami i opisami emocjonalnych pejzaży swoich bohaterów. To jest wodolejstwo gorsze niż niniejsza recenzja ;)

Także nie mogę wystawić wysokiej oceny, bo trochę się zmęczyłem, finalnie zostałem z niczym (słaby cliffhanger, który nawet mnie nie zachęca do czekania na kolejny tom, o ile w ogóle powstanie),a mądrzejszy po niej też nie jestem, bo to wszystko już było. Jak ktoś jest w fazie na wattsopodobne sf to można śmiało czytać, ale jak ktoś ma to za sobą to może sobie odpuścić.

Przyznam, że jestem trochę rozczarowany. Punkt wyjścia jest całkiem ciekawy, naprawdę ma potencjał i sam autor w posłowiu jasno wykłada, jaki cel mu przyświecał: przedstawienie wizji kontaktu ludzkiej inteligencji z inteligencją obcą, ale powstałą tu, na Ziemi. Tylko że chyba nie do końca to się udało. Głównym problemem jest to, że o ośmiornicach i ich - kulturze?...

„Góra pod morzem” jest debiutem i to debiutem udanym. Gdyby chcieć tę powieść zaklasyfikować, to można ją nazwać eco-thrillerem.
Mamy oto bliską przyszłość, kiedy jesteśmy w stanie tworzyć androidy wyglądające jak perfekcyjni ludzie i zaczynające wzbudzać pytania, czy mają świadomość. Sztuczna inteligencja rozwija się pełną parą i wielkie statki pływają bez ludzkiej załogi, bo od nawigacji jest AI (od połowu już nie, są niewolnicy, bo okazuje się, że w trudnych warunkach wody i soli roboty nie wytrzymują, a ludzie… najwyżej umrą, to się ich wymieni). Mamy korporacje i naukowców, którzy badają zwierzęta, bo szukają sposobów na udoskonalenie sztucznej inteligencji o aspekty związane z zupełnie inną komunikacją i językiem opartym na inny zasadach. I jest wyspa, która ma swoją legendę o potworze, który tam jest od lat i bywa niebezpieczny. Na tej wyspie dość niezwykła grupa… chciałam napisać „ludzi”, ale to nie do końca prawda, w trudnych warunkach studiuje niezwykłą populację ośmiornic. Ale rzeczonym ośmiornicom nie do końca będzie się to podobać i dadzą to wyraźnie do zrozumienia.
W całej opowieści nie brakuje emocji, pytań o rolę ludzi w unicestwianiu i chronieniu środowiska, jest sporo zaskoczeń zwrotami akcji. Naprawdę niezły debiut, chociaż mam wrażenie, że sam pomysł jest doskonały, ale można by było od autora oczekiwać jeszcze nieco lepszego sposobu jego opowiadania.

„Góra pod morzem” jest debiutem i to debiutem udanym. Gdyby chcieć tę powieść zaklasyfikować, to można ją nazwać eco-thrillerem.
Mamy oto bliską przyszłość, kiedy jesteśmy w stanie tworzyć androidy wyglądające jak perfekcyjni ludzie i zaczynające wzbudzać pytania, czy mają świadomość. Sztuczna inteligencja rozwija się pełną parą i wielkie statki pływają bez ludzkiej...

Dobre science-fiction, po które warto sięgnąć, choć nie dotyczy eksploracji kosmosu ani nowej fizyki. Ray Nayler odrobił lekcje – na każdym prawie kroku łapałem się na tym, że czytaliśmy te same książki. Zresztą w posłowiu nie ukrywa inspiracji. Cytaty z dzieł wymyślonych naukowców rozpoczynające rozdziały mogłyby same złożyć się na świetną naukową albo popularnonaukową pozycję, pisaną pięknym językiem.

"Góra pod morzem" pełna jest ważkich pytań o świadomość. Przypomina, że nie potrafimy sformułować jej definicji nie tylko w odniesieniu do innych ewentualnie świadomych istot, lecz również do nas samych. Ubolewali nad tym w całkiem poważnych już książkach Paul Davies, Joseph le Doux, czy zmarły niedawno Dan Dennett. Niebagatelny problem w dobie świtu sztucznej inteligencji. Nie potrafimy zdefiniować, czym jest życie ani czym jest życie świadome. W jaki sposób więc chcemy klasyfikować potencjalnie żyjące albo nieżyjące czy też świadome albo nieświadome byty?! Skomplikowana przeszłość rodzaju ludzkiego, co najmniej od czasu wytępienia Homo neandertalis - drugiego z ludzkich gatunków chociaż wyposażonego w większy mózg niż zwycięski H. sapiens, każe przypuszczać, że będziemy się opierać na prostym kluczu MY – NIE MY. Robimy tak przecież na co dzień. Czy jest to fair w stosunku do innych bytów? Nie... Czy może zapewnić nam przetrwanie? Historię piszą zwycięzcy, więc działa...

A teraz dwie łyżki dziegciu – wątek ośmiornic wraz z rozwojem akcji zjechał na dalszy plan, a książka z science-fiction zamieniła się w thriller, trochę przy tym tracąc. Źle też wspominam marksistowskie prostytuowanie języka za czasów prl, bardzo mnie zatem męczą wyimki inkluzywne (zaimki wyimaginowane),mocno narzucające się w polskim tłumaczeniu. Trąci to "eurowizją" i skokiem na nagrody, na które książka zasługuje z całkiem innych względów. Ponieważ jest to mniej agresywne w oryginale, czytanie skończyłem po angielsku. Pomimo wyobraźni, nie widzę Roya z serii Nexus, deklamującego resztkami amperów „WidziałOm rzeczy, w które wam, ludziom, ciężko byłoby uwierzyć... Statki szturmowe w ogniu gdzieś w Ramieniu Oriona... PatrzyłOm na promienie C błyskające w ciemnościach u wrót Bramy Tannhäusera…”. Jeśli tak ma wyglądać przyszłość literatury, dopowiadam za Roya „Pora umierać”.

Dobre science-fiction, po które warto sięgnąć, choć nie dotyczy eksploracji kosmosu ani nowej fizyki. Ray Nayler odrobił lekcje – na każdym prawie kroku łapałem się na tym, że czytaliśmy te same książki. Zresztą w posłowiu nie ukrywa inspiracji. Cytaty z dzieł wymyślonych naukowców rozpoczynające rozdziały mogłyby same złożyć się na świetną naukową albo popularnonaukową...

Bardzo ciekawy i oryginalny pomysł. Przyjemnie się czyta mimo iż styl jest miejscami dziwny, być może to wina tłumaczenia. I nie nie chodzi mi o Evrim 😏

Bardzo ciekawy i oryginalny pomysł. Przyjemnie się czyta mimo iż styl jest miejscami dziwny, być może to wina tłumaczenia. I nie nie chodzi mi o Evrim 😏

Bardzo dobry s-f bliskiego zasięgu.
Raczej "w ciemno" kupię kolejną książkę autora, jak tylko się po polsku pojawi. Mam nadzieję, że nie "wystrzelał się" i kolejne pozycje podtrzymają poziom.
Takie skrzyżowanie Wattsa z "Historią twojego życia" Chianga.
Z jednej strony pierwszy kontakt, który jest wykorzystany do pokazania nas samych - ludzi. Zdanie, że boimy się spotkania z obcą cywilizacją, bo ona nas zobaczy bez upiększeń, takich jacy jesteśmy naprawdę" to właściwie poziom Lema.
Z drugiej wątek znany od Chianga, czyli "jak spróbować zrozumieć "język" innych istot.
Trochę w temacie mocno na czasie, czyli AI - ale odmiennie od tego co można poczytać w gazetach.
Plus sporo o samych ośmiornicach. Faktów! podanych tak, że z ciekawości zacząłem sam o nich różnych informacji szukać.
Trochę te fakty podkolorowane, żeby pasowały do tego pierwszego kontaktu, ale jednocześnie sporo informacji (znowu prawdziwych) o tym, co właściwie blokuje rozwój ośmiornic.
Jednocześnie w książce praktycznie nie ma fajerwerków, efekciarstwa itp. Autor nie próbuje kupić czytelnika prostymi sztuczkami. Odniosłem wrażenie, że wiedział co chce napisać i konsekwentnie to realizował, bez zwracania uwagi na to "co może lepiej książkę sprzedać".

Na pewno ląduje u mnie wśród polecajek współczesnych pisarzy s-f, obok Wattsa, Chianga i Cixina Liu.

Bardzo dobry s-f bliskiego zasięgu.
Raczej "w ciemno" kupię kolejną książkę autora, jak tylko się po polsku pojawi. Mam nadzieję, że nie "wystrzelał się" i kolejne pozycje podtrzymają poziom.
Takie skrzyżowanie Wattsa z "Historią twojego życia" Chianga.
Z jednej strony pierwszy kontakt, który jest wykorzystany do pokazania nas samych - ludzi. Zdanie, że boimy się spotkania...

Chyba najlepsza wśród książek, jakie czytałem w ostatnim roku. Autor bardzo zgrabnie prowadzi narrację meandrując wśród zagadnień z zakresu biologii, ewolucji, ekonomii i sztucznej inteligencji. Książka jest bardzo wciągająca i klimatyczna.

Nie dałem jednak 10/10, więc: na minus - końcówka jak na mój gust zbyt pod amerykańskiego czytelnika, ew. można by się doczepić do niektórych założeń wykreowanego świata, ale to przecież są właśnie jego założenia.

Chyba najlepsza wśród książek, jakie czytałem w ostatnim roku. Autor bardzo zgrabnie prowadzi narrację meandrując wśród zagadnień z zakresu biologii, ewolucji, ekonomii i sztucznej inteligencji. Książka jest bardzo wciągająca i klimatyczna.

Nie dałem jednak 10/10, więc: na minus - końcówka jak na mój gust zbyt pod amerykańskiego czytelnika, ew. można by się doczepić do...

Genialna książka podejmująca temat pierwszego kontaktu z obcą inteligentną formą życia tym razem nie z kosmosu, a z głębin oceanu. Mówi również o ważnym aspekcie pisma w tworzeniu kultury cywilizacji oraz reakcji ludzkości na takie odkrycie.

Genialna książka podejmująca temat pierwszego kontaktu z obcą inteligentną formą życia tym razem nie z kosmosu, a z głębin oceanu. Mówi również o ważnym aspekcie pisma w tworzeniu kultury cywilizacji oraz reakcji ludzkości na takie odkrycie.