Umiera ostatni Sas na polskim tronie - August III - zbliża się kres panowania dynastii saskiej. Pojawia się konieczność wyboru nowego monarchy. Korona marzy się Czartoryskim jak i hetmanowi wielkiemu koronnemu Janowi Klemensowi Branickiemu. Szczególnie ten ostatni, żyjąc w ogromnym przepychu będzie starał się wykorzystać każdą okazję do zdobycia korony. Autor umiejętnie wplata w powieść los Teodora, który po wielu latach nauki wraca wreszcie do domu, do owdowiałej matki, do ubogiego majątku w położonej niedaleko Choroszczy. Do czego ten młody człowiek będzie potrzebny Branickiemu? Co łączyło go kiedyś z matką młodego Teodora?