“W ciszy, która zapada, uświadomiłem sobie, że dorastaliśmy niedaleko siebie, w odległości krótkiego spaceru, ale w dwóch różnych światach. Między jednym a drugim ciężkim oddechem dostrzegam głęboki ból, przemoc i brak języka, którym można by je wyrazić. Dla mnie ta przeszłość jest zagadką, dla niego głęboką raną. Jakie mam prawo w niej grzebać?”

Derek Scally decyduje się “grzebać” i stawiać trudne pytania, do swojego reportażu “Najlepsi katolicy pod słońcem. Pożegnanie Irlandczyków z Kościołem” podchodzi niezwykle sumiennie. Stąd też już na wstępie dostarcza czytelnikowi sporą dawkę wiadomości o początkach kościoła na Zielonej Wyspie, o roli świętego Patryka, zapisach w rękopisie Księgi z Kells. Ponieważ od wielu lat fascynuje mnie Irlandia i jej historia, większość z tych informacji znałam, a i ów zanurzenie w głębiach korzeni chrześcijaństwa na wyspie nie nużyło. Rozumiem jednak, że niektórych tak szczegółowe opracowanie dawnych epizodów może trochę wybić z rytmu.

Zachęcam jednak, by się nie poddawać, książka Scally’ego, historie do których dotarł, rozmowy, dokumenty - bez wątpienia powinny ujrzeć światło dzienne. Błędów i win przeszłości nie da się już odwrócić, niemniej wciąż mogą i powinny być przestrogą.

“Cokolwiek powiesz, nic nie mów”, takie motto przyświeca najwyraźniej dostojnikom kościelnym, którzy ze Scallym zgadzają się rozmawiać.

Autor docieka w jaki sposób irlandzki kościół władał rządami dusz, i co sprawiło, że w pewnym momencie działalność jego przedstawicieli wymknęła się spod kontroli, oraz jakie podjął (bądź raczej jakich nie podjął) kroki, by ukarać winnych, zadośćuczynić pokrzywdzonym. I ta opowieść odnosi się w zasadzie do struktur kościelnych obecnych i podobnych w każdym innym miejscu, a jednak w przypadku kraju, w którym ta religia miała tak ogromne znaczenie, jest historią szczególnie bolesną.

Myślę, że w kontekście poglądów i struktur władzy nas, Polaków, niewiele tutaj zaskoczy - w latach 80. instytucjonalnemu Kościołowi wciąż nie zależało na procesie zmian. Biskupi strzegli nauk teologicznych, jakby były ich własnością i na rękę było im, że nawet dorośli zatrzymywali się w rozumieniu religii na poziomie początków szkoły średniej.

Rozmowy z wiernymi udowadniają, że kościół pozwolił sobie mocno ingerować w ich codzienność, te wspomnienia to szokujące opowieści o codziennej bezduszności i przemocy emocjonalnej, które latami sączyły się z ambon w całym kraju.

Wymagania w stosunku do wyznawców nie zawsze kroczyły w parze z osobistymi wytycznymi pasterzy, hipokryzja, podwójna moralność, bądź w ogóle brak tej ostatniej - Scally opisuje znane nam już dziś te mechanizmy działania..

Ukazanie nadużyć w kontekście społecznym pokazuje w całej rozległości, że rzecz rozgrywała się na tle milczącej zgody społecznej. Pedofilia wielu kapłanów często nie stanowiła żadnego sekretu, a próby ujawnienia prawdy spotykały się z przeróżnymi reakcjami, łącznie z próbami tłumaczenia zachowań sprawców.

Jak usprawiedliwić bierność i jej tragiczne konsekwencje? Z tym pytaniem Irlandia mierzy się do dziś, podobnie jak z pulsującym wciąż w jej sercu gniewem tych, którym instytucjonalne bestialstwo zrujnowało życie. Tych osób jest bardzo dużo, a przeszłości nie da się już wyretuszować. Czy Irlandczycy dadzą sobie szansę, by podejść do swojej historii na nowo, na własnych warunkach? Czytajcie.

“W ciszy, która zapada, uświadomiłem sobie, że dorastaliśmy niedaleko siebie, w odległości krótkiego spaceru, ale w dwóch różnych światach. Między jednym a drugim ciężkim oddechem dostrzegam głęboki ból, przemoc i brak języka, którym można by je wyrazić. Dla mnie ta przeszłość jest zagadką, dla niego głęboką raną. Jakie mam prawo w niej grzebać?”

Derek Scally decyduje się...

Bardzo ciekawy reportaż o Irlandii. Autor nie boi się mówić o własnych doświadczeniach i przemyśleniach. Sięga ponadto do historii - te rozdziały są bardzo pouczające, demitologizują obraz Irlandii jako kraju na wskroś katolickiego, pokazując, skąd się ta religijność wzięła i w jaki sposób była stymulowana. Następnie przechodzi do opisu poszczególnych skandali pedofilskich, rozmawia z księżmi, biskupami oraz ofiarami. Na koniec zastanawia się, co z tym trudnym dziedzictwem można obecnie zrobić i przykłada do irlandzkiego doświadczenia niemieckie rozliczenia z historią, co wydało mi się dość odważne i dawało wiele do myślenia.
Książka napisana z wnikliwością i przenikliwością, jakiej ostatnio często brakuje reportażystom, którzy biorą na warsztat kontrowersyjny temat samograj. Autor stara się zachować dystans do przedmiotu swoich badań, co ułatwia mu pewnie fakt emigracji do Niemiec, ale zarazem otwarcie przyznaje, że jest częścią tej historii, jak również ona jest częścią jego życia.
Zdecydowanie polecam wszystkim zainteresowanym Irlandią i skandalami w Kościele katolickim.

Bardzo ciekawy reportaż o Irlandii. Autor nie boi się mówić o własnych doświadczeniach i przemyśleniach. Sięga ponadto do historii - te rozdziały są bardzo pouczające, demitologizują obraz Irlandii jako kraju na wskroś katolickiego, pokazując, skąd się ta religijność wzięła i w jaki sposób była stymulowana. Następnie przechodzi do opisu poszczególnych skandali pedofilskich,...

Słaba i z czasem nudna. Przyznam się, że przeczytałem tylko 2/3 i odłożyłem. Nie żałuję. Spodziewałem się czegoś więcej.

Słaba i z czasem nudna. Przyznam się, że przeczytałem tylko 2/3 i odłożyłem. Nie żałuję. Spodziewałem się czegoś więcej.

za dużo szczegółów, dla osoby czytającej w Irlandii pewnie cennych, dla mnie zbyt nużących. książka w pewnej mierze uniwersalna ale tonąca jednak w niuansach, które mniej mnie interesowały. plus za osobistą perspektywę autra.

za dużo szczegółów, dla osoby czytającej w Irlandii pewnie cennych, dla mnie zbyt nużących. książka w pewnej mierze uniwersalna ale tonąca jednak w niuansach, które mniej mnie interesowały. plus za osobistą perspektywę autra.