Koncept historii ciekawy, urodziny bohatera są przyczyną organizacji przyjęcia, na które przychodzą różni ludzie, co daje ciekawy efekt. Podobały mi się momenty marzeń sennych, które pozwoliły utożsamić się z bohaterem. Cała historia ogólnie ciekawa, ale czasem ciężko zrozumieć o co chodzi, czy chodzi o jakieś drugie dno, czy dosłownie o to, co jest napisane. Dialogi bywają dziwne. Polecam, jeśli ktoś lubi Mulischa i chciałby zgłębić jego twórczość, ale ogólnie nie jest to pozycja obowiązkowa.

Koncept historii ciekawy, urodziny bohatera są przyczyną organizacji przyjęcia, na które przychodzą różni ludzie, co daje ciekawy efekt. Podobały mi się momenty marzeń sennych, które pozwoliły utożsamić się z bohaterem. Cała historia ogólnie ciekawa, ale czasem ciężko zrozumieć o co chodzi, czy chodzi o jakieś drugie dno, czy dosłownie o to, co jest napisane. Dialogi bywają...

Po spotkaniu z „Odkryciem nieba”, arcydziełem XX-wiecznej światowej literatury i jedną z najlepszych powieści, jakie przeczytałem w swoim życiu, po Harrym Mulischu młodszym – „Stare powietrze” i „Dwie kobiety” – kiedy jego styl był już dojrzały i wyraźny, a lont pod wszystko, co miało wybuchnąć w dziele jego życia, ewidentnie został już podpalony, w końcu sięgnąłem w czeluście lat pięćdziesiątych.

„Czarne światło”. Dwudziestokilkuletni Harry Mulisch. Jaki był wielki mistrz niderlandzkiej prozy u początku swej drogi?

Oniryczny i symboliczny, pewnie bardziej spontaniczny niż później, ale przede wszystkim już wtedy miał wyraźną skłonność do pisania o w s z y s t k i m, a mówiąc precyzyjniej – o wszystkim, co ważne. „Czarne światło” to krótka historia o szaleństwie samotności, o relacji między przeszłością i teraźniejszością – ich walce we wnętrzu człowieka, w której potęga przeszłości po prostu zabija teraźniejszość. Aż kusi, aby użyć formuły: „doskonałe psychologiczne studium zaburzeń neurotyczno-depresyjnych i wewnętrznego rozdwojenia”, tylko że choć psychologia zarówno głównego bohatera, jak i otaczających go postaci, jest już w „Czarnym świetle” znakomita, to przecież nie o nią tu chodzi. Chodzi o tę siłę, z jaką jedno zdarzenie z przeszłości – związane z miłością – potrafi doprowadzić do duchowego samobójstwa – nie jednorazowego, lecz samobójstwa powtarzanego każdego kolejnego dnia, przez dwadzieścia trzy lata. Efekty poznajemy od pierwszych stron, zdarzenie z przeszłości rozwija się przed nami stopniowo – do samego końca.

Ale miało być przecież o wszystkim? – no właśnie. Tak więc dostajemy tu również metafizykę, która Mulischa zawsze będzie kusić, przy jednoczesnym odrzuceniu religii, dostajemy moralno-społeczny rozkład świata – świata, który odgrywa tu zaledwie kilka amsterdamskich ulic i wnętrz. Co jeszcze dostajemy? Dostajemy sztukę – może nawet nie jako ostatnią nadzieję, ale znieczulający lek i ostatni pomost po między głównym bohaterem a innymi ludźmi (motyw dźwięku Carillonu czarującego z kościelnej wieży przepiękny i jakże niderlandzki). Dostajemy aluzje do powojennych traum i trudne do odczytania dla nie-Holendra XXI wieku aluzje do wewnętrznych niderlandzkich konfliktów, kwestii międzypokoleniowych i rasowych. Trochę dużo…

Może trochę za dużo jak na króciutką oniryczną powieść, w której jeden dzień z życia głównego bohatera wije się między jawą, snem i retrospekcją? Może nie jeden dialog w drugiej części, aż prosi się o pociągnięcie o dwa wersy więcej? Może nie zawsze zatarcie granicy między jawą i snem służy emocjonalnemu wczuciu się w bohatera? Może jedna czy dwie metafory wydają się przestrzelone, bądź nie wylano pod nie odpowiedniego fundamentu? A jednak – mimo niedoskonałości, nie potrafię nie polecić i nie dam mniej niż 7/10. W końcu Harry Mulisch po raz trzeci wbił mnie w kanapę, a po przeczytaniu połowy zachęcił mnie, abym kolejnego wieczoru zaczął od początku. Po raz trzeci czytałem go z ciekawością i zaangażowaniem, bez wątpliwości, że obcuję, choć tym razem w wersji jeszcze nieoszlifowanej, to jednak z diamentem europejskiej literatury.

Po spotkaniu z „Odkryciem nieba”, arcydziełem XX-wiecznej światowej literatury i jedną z najlepszych powieści, jakie przeczytałem w swoim życiu, po Harrym Mulischu młodszym – „Stare powietrze” i „Dwie kobiety” – kiedy jego styl był już dojrzały i wyraźny, a lont pod wszystko, co miało wybuchnąć w dziele jego życia, ewidentnie został już podpalony, w końcu sięgnąłem w...

Książka raczej dla fanów Mulischa. Widać już w niej potencjał, który ujawni się później (jego "Odkrycie nieba" to jedna z największych powieści drugiej połowy XX wieku),ale cała historia Maurycego Akeleia niewiele mnie zainteresowała. Duży plus za carillon.

Książka raczej dla fanów Mulischa. Widać już w niej potencjał, który ujawni się później (jego "Odkrycie nieba" to jedna z największych powieści drugiej połowy XX wieku),ale cała historia Maurycego Akeleia niewiele mnie zainteresowała. Duży plus za carillon.

Drobna nowelka, ale pokręcona, że hej. Jeden dzień - ale szczególny - z życia pewnego 46 latka. Do końca nie jestem pewna, co było rzeczywistym opisem jego przeżyć, a co wyobrażeniem. Szczególnie końcówka jest zagmatwana. Chyba nie zrozumiałam do końca zamysłu autora. Mimo pokrętności, wciąga. Zdecydowanie dla fanów Mulischa.

Drobna nowelka, ale pokręcona, że hej. Jeden dzień - ale szczególny - z życia pewnego 46 latka. Do końca nie jestem pewna, co było rzeczywistym opisem jego przeżyć, a co wyobrażeniem. Szczególnie końcówka jest zagmatwana. Chyba nie zrozumiałam do końca zamysłu autora. Mimo pokrętności, wciąga. Zdecydowanie dla fanów Mulischa.