rozwiń zwiń

Brak kolorowych autorów na liście. Prestiżowy festiwal w ogniu krytyki

Konrad Wrzesiński Konrad Wrzesiński
07.05.2024

Brytyjscy autorzy otwarcie skrytykowali organizatorów nagrody Theakston Old Peculier, jednego z najbardziej prestiżowych wyróżnień literackich w Wielkiej Brytanii. To efekt publikacji długiej listy nominowanych, na której pojawili się wyłącznie biali pisarze.

Brak kolorowych autorów na liście. Prestiżowy festiwal w ogniu krytyki Ewa Cieślik

Do Harrogate, miasteczka, w którym niegdyś odnalazła się Agatha Christie, co roku zjeżdżają fani kryminałów z całych Wysp Brytyjskich. W grudniu 1926 roku królowa gatunku porzuciła swój samochód na poboczu i do uzdrowiskowej miejscowości dojechała pociągiem. Pisarka wyjechała po kłótni ze zdradzającym ją mężem, w hotelu Old Swan zameldowała się pod nazwiskiem jego kochanki, a zaginięcie Christie poruszyło cały kraj.

Położone w Yorkshire na północy Anglii miasteczko przyciąga czytelników literatury kryminalnej również z innego powodu. Od lat odbywa się tam Theakston Old Peculier Crime Writing Festival, który kilka lat temu odwiedziła Ewa Cieślik z redakcji Lubimyczytać. Relację z festiwalu znajdziecie TUTAJ.

Wydarzeniu towarzyszy przyznanie Theakston’s Old Peculier Crime Novel of the Year Award, jednej z najbardziej prestiżowych nagród literackich w Wielkiej Brytanii. W tym roku znalazła się w ogniu krytyki po tym, jak na długiej liście nominowanych nie pojawiła się ani jedna książka autora kolorowego.

„Nie ma na to żadnego usprawiedliwienia”

„To bardzo blade”, napisała na Facebooku cytowana przez brytyjski „The Guardian” autorka kryminałów Sarah Pinborough, komentując decyzję kapituły. Po polsku ukazało się kilka jej kryminałów, w tym bestsellerowe „Co kryją jej oczy”, które na półkę dodało ponad 4,2 tys. użytkowników i użytkowniczek Lubimyczytać.

Pisarka Dreda Say Mitchell, jedna z autorek wydanej po polsku książki „Panna Marple. 12 nowych historii”, skomentowała z kolei: „Trzeba postawić sobie pytanie, jak festiwal przeszedł od posiadania czarnoskórej kobiety jako przewodniczącej programu w 2011 roku – mnie! – do miejsca, w którym jest teraz?”.

I dodała: „Kto jest w komitecie? Jak zostali wybrani? Przez jaki czas mogą pozostawać członkami? Wszystko to powinno opierać się na jasnych i przejrzystych zasadach i dokumentacji… Ponieważ obecne standardy po prostu nie są wystarczająco dobre”.

Harriet Tyce, autorka popularnej w Polsce „Krwawej pomarańczy”, chcąc wyrazić swoje obawy w związku z pominięciem kolorowych autorów w tegorocznych nominacjach, napisała do organizatorów nagrody. W rozmowie z brytyjskim dziennikiem powiedziała: „Biorąc pod uwagę, że festiwal musiał przeprosić w 2021 roku za to, że w jakiś sposób nie zaprosił żadnej kolorowej autorki do udziału w jakimkolwiek panelu, można by pomyśleć, że powinni być bardziej uważni. Nie ma na to żadnego usprawiedliwienia”.

Tylko 7 procent

Organizatorzy festiwalu odpierają zarzuty, przekonując, że „aktywnie starają się zapewnić platformę dla pisarzy ze wszystkich społeczności”. Dodają, że stale zachęcają wydawców do uwzględniania różnorodności we wszystkich interakcjach, od zgłaszania autorów do udziału w festiwalu po zgłaszanie ich do nagród.

Podkreślają, że spośród wszystkich książek zgłoszonych do tegorocznej nagrody tylko 7 procent było autorstwa autorów innej rasy niż biała.

Dziennik zwraca uwagę, że w ubiegłym roku Vaseem Khan został pierwszą kolorową osobą wybraną na przewodniczącego Stowarzyszenia Pisarzy Kryminałów. Pisarz zasiada też w komitecie organizującym festiwal Theakston Old Peculier i zapewnia, że na własne oczy widział wysiłki podejmowane przez komitet, by przyciągnąć do wydarzenia więcej autorów ze społeczności mniejszościowych. I choć zaowocowało to częstszą obecnością kolorowych pisarzy i pisarek na festiwalu, to zgłoszenia do nagrody nie uległy zmianie.

„Wynik problemów w branży”

Autor kryminałów Abir Mukherjee w przeszłości zwracał uwagę na niedoreprezentowanie społeczności mniejszościowych na branżowych wydarzeniach. Komentując tegoroczne nominacje, określa je jako „frustrujące”. Dodaje jednak, że brak kolorowych autorów na liście to nie efekt działań jury, a problemów w branży.

„Biorąc pod uwagę to, że publikuje się stosunkowo niewielu niebiałych autorów, musimy zaakceptować to, że będą lata, gdy nie będą reprezentowani”, powiedział.

Zaznaczył, że brak różnorodności wśród autorów publikowanych i zdobywających uznanie to jedno. Kolejnym aspektem są jednak problemy na poziomie czytelnictwa. „Kiedy pojawiam się na jakimkolwiek festiwalu, widzę bardzo, bardzo niewielu czytelników innych niż biali”, przekazał.

Zwycięzcę lub zwyciężczynię nagrody Theakston Old Peculier poznamy podczas otwarcia festiwalu, 18 lipca. Główna nagroda to 3 tys. funtów oraz charakterystyczna, ręcznie wykonana i grawerowana statuetka w postaci beczki piwa. Pełną listę 18 nominowanych powieści znaleźć można TUTAJ.

źródło: Guardian


komentarze [91]

Sortuj:
więcej
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
domekzkart  - awatar
domekzkart 11.05.2024 21:12
Czytelniczka

Do nagród powinni być nominowani pisarze, za swój dorobek i twórczość, nie za kolor skóry...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
n4y  - awatar
n4y 11.05.2024 06:44
Czytelnik

Stalinowskie punkty za pochodzenie to był jednak pikuś...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Dorit  - awatar
Dorit 10.05.2024 13:23
Czytelnik

Do nagród powinni być nominowani po prostu dobrzy pisarze i dobre książki niezależnie od koloru skóry autora. Wydawnictwa powinny oczywiście dbać o to żeby wydawać różnorodną literaturę: pisaną z perspektywy kobiet i mężczyzn, osób o różnym kolorze skóry, orientacji seksualnej, mniejszości narodowych bo historia i perspektywa każdego człowieka jest ważna i pomaga zrozumieć...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
0penheartsurgery  - awatar
0penheartsurgery 10.05.2024 07:48
Czytelniczka

Nie wiedziałam, że powinna być osobna nominacja za najlepszą książkę "kolorowego" autora... 😕  Wydaje mi się, że nominacje książkowe powinny omijać bagienko obecnej poprawności bo od autora znacznie bardziej istotne jest jego dzieło i kolor skóry nie ma znaczenia. Patrząc po własnym przykładzie to często gdyby nie zdjęcia autorów na okładce to nie wiedziałabym jak wyglądają 😉

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Kafrant86  - awatar
Kafrant86 10.05.2024 05:44
Czytelnik

Wiec nominujmy jakiegos czarnoskorego. Niewazne kogo, niewazne co napisal, niewazne, ze jakis bialy napisal cos o wiele lepszego. Nominujmy ciemnoskorego, bo tak trzeba, bo tak wypada, niewazne, ze akurat nie zasluzyl. Nominujmy tylko dlatego, ze sie urodzil z takim kolorem skory . Poprawnosc polityczna przechodzi juz wszelkie granice.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
belor  - awatar
belor 10.05.2024 00:27
Czytelnik

Podsumowując: inni niż biali autorzy stanowią 7% całości, większość czytelników to także biali, więc jest to "problem niewystarczającej reprezentatywności innych kolorów". I proszę jak posługując się ideologią można stworzyć nieistniejący problem :) Idąc tym tropem i tą logiką wkrótce dowiemy się, że wśród białych rodziców występuję olbrzymia niedoreprezentacja rodzących...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
majkielo  - awatar
majkielo 09.05.2024 21:21
Czytelnik

A mnie zawsze zastanawia co jest bardziej uwłaczające dla np. czarnoskórego aktora, artysty, autora itd.? Pominięcie go w przyznaniu nominacji/nagrody (bo być może jednak byli lepsi biali kandydaci), czy przyznanie mu jej tylko dlatego że to poprawne politycznie i trzeba wypełnić narzucone przez to parytety...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Virgo13  - awatar
Virgo13 09.05.2024 19:43
Czytelnik

Kurde, nieźle.

Lewactwo zawsze czujne. Znaleźli jakiś niszowy konkurs i już się przykleili jak gówno do buta.

Człowiek nigdzie nie jest bezpieczny.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Mariusz Ruta - awatar
Mariusz 09.05.2024 13:14
Czytelnik

I znowu mamy na tapecie palący program I świata. Jejku, gdzieś jakaś kapituła nie wiadomo czego pominęła kolorowych. Normalnie hańba i jeszcze parę inwektyw.
Naprawdę LC nie ma innych tematów do rozmów??

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Aguirre  - awatar
Aguirre 08.05.2024 19:21
Czytelnik

A ja mam kilka pytań do autora - czy to taka fascynująca i ciekawa informacja, że polski portal o książkach publikuje o tym artykuł? Czy wśród polskich czytelników LC jest głód wiedzy na temat nagrody Theakston Old Peculier? Osobiście pierwszy raz o niej czytam. Nie ma o niej nic nawet na anglojęzycznej wikipedii w kategorii nagród dla anglojęzycznych książek, co świadczy o...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
KamilJakiśtam  - awatar
KamilJakiśtam 08.05.2024 20:05
Czytelnik

A może warto też pisać o książkach niepublikowanych i niedostępnych w Polsce w nadziei, że zaglądają tu szefowie wydawnictw i może coś się ruszy?
Chciałbym zobaczyć na polskim rynku "Shake hands with the Devil" generała Roméo Dallaire'a czy "Why, Garry, Why? Jody Plauche (Amerykanin o francuskim nazwisku, nie próbuję tego odmienić). 
Umiem czytać po angielsku i "Sniping...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Daybyday  - awatar
Daybyday 08.05.2024 21:13
Czytelniczka

@Aguirre i oczywiście masz rację.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Konrad Wrzesiński - awatar
Konrad Wrzesiński 08.05.2024 23:45
Redaktor

@Aguirre, mam wrażenie, że opisanie tematu, który zahaczy o pewną kontrowersyjność, z miejsca rodzi zarzuty szukania taniej sensacji. Rozumiem, ale odpowiadając: osobiście nie liczę na magiel ;) Cieszyłbym się z kulturalnej dyskusji. Podobnie było w przypadku wojny kulturowej w USA, opisywanej przeze mnie z obu, by tak rzec, światopoglądowych stron.
W 2. akapicie pod leadem...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Lis Gracki - awatar
Lis 09.05.2024 09:55
Bibliotekarz

@Konrad  wybacz ale to dość nieudolne tłumaczenie. Użytkownicy LC zadawali Wam te pytania już kilka razy, co znaczy, że dla wielu wasz dobór informacji układa się w czytelny wzór. Czy robicie to świadomie, czy też nie - to inna kwestia.

Publikowanie na polskim portalu tego typu informacji wzbudzi wyłącznie kontrowersje i dyskusje, bo (stawiam orzechy przeciwko dolarom)...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Konrad Wrzesiński - awatar
Konrad Wrzesiński 09.05.2024 10:37
Redaktor

Nie chcę wchodzić w rozległą polemikę (zapraszam do pisania do mnie wiadomości), ale odpowiem jeszcze na szybko:
Nie widzę powodu, by unikać tematów kontrowersyjnych. Kontrapunkt (tak to nazwijmy) stanowi przecież stanowisko organizatorów i słowa Abira Mukherjeego ("brak kolorowych autorów na liście to nie efekt działań jury, a problemów w branży"). Nie uprawiam tu...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Lis Gracki - awatar
Lis 09.05.2024 10:58
Bibliotekarz

@Konradmoże jednak warto wejść w polemikę. Bo nie chodzi o unikanie tematów kontrowersyjnych, tylko by były one dobierane sensownie, po prostu z "naszego podwórka". Tak było w przypadku np. słów Tokarczuk na festiwalu "Góry literatury" czy akcji Mariusza Szczygła (RIP) w związku z wierszykiem o "Polaczku".

Bo po co pisać o kontrowersjach rasowych w USA czy Anglii? Na ile...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Konrad Wrzesiński - awatar
Konrad Wrzesiński 09.05.2024 11:09
Redaktor

Ok, rozumiem. Ale gdzie w takim razie chciałbyś postawić granicę nieistotności? Jeśli w USA próby usuwania książek z bibliotek szkolnych osiągneły poziom "niespotykany od dziesięcioleci", to czy jest to, z perspektywy polskiego czytelnika, nieistotne? Wspomniane komentarze Rowling? Reakcje autorów na sytuację w Gazie? Ograniczyć się wyłącznie do naszego podwórka?

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Lis Gracki - awatar
Lis 09.05.2024 11:47
Bibliotekarz

Tak, z perspektywy polskiego czytelnika to tylko ciekawostka i kuriozum. Komentarze Rowling są szeroko komentowane na soszjalach i Wasze artykuły są po prostu wtórne. Nie jestem też przekonany czy kogoś czytającego książki interesuje co maja do powiedzenia ich autorzy o sytuacji w Gazie... albo w Chinach czy na Księżycu.

Ostatnie zdanie jest dość interesujące, owo "nasze...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Aguirre  - awatar
Aguirre 09.05.2024 15:26
Czytelnik

@Konrad Wrzesiński Nie zgodzę się. Redakcja ma kilka ulubionych tematów, gwarantujących ten sam wysyp komentarzy stale tych samych osób, o z góry znanej treści. Np. właśnie posądzenia o rasizm, poglądy J. K. Rowling na wiadomy temat, "usuwanie" książek z bibliotek prowincjonalnych miasteczek USA, zmiany treści utworów przez anglojęzycznych (przede wszystkim amerykańskich)...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Lucy Fair - awatar
Lucy 09.05.2024 15:56
Czytelniczka

@Aguirre, z artykułu 07.05.2024 o 14:21 "Brak kolorowych..." itd jasno wynika, że ogień krytyki nie pali szczególnie na brąz, a także, że Theakston Old Peculier to nie solarium.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Lucy Fair - awatar
Lucy 09.05.2024 16:16
Czytelniczka

Ergo, w świetle tej nagrody, czegokolwiek by nie zrobić, wypada się tak czy siak blado.

Skoro blado, to nie wszystkim odpowiada... akces. 

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się