Interpretacja. Mówię, czytam, wygłaszam

Lubię czytać papierowe poradniki. Kolekcjonuję stare książki kucharskie, chociaż nigdy z żadnej nie skorzystam w kuchni. Posiadam je dla samego posiadania, dla tego archaicznego języka, zupełnie niepodobnego do stylu współczesnych poradników z internetu.

Poradnik Prygonia nie jest zbyt stary, ale spełnia te kryteria pracy o charakterze retro. To właściwie nie książka, ale kilkudziesięciostronnicowa broszurka, mająca być w zamierzeniu zbiorem rad dla mówców, spikerów, prezenterów i innych zawodów posługujących się publicznym mówieniem. Przeczytałem ją podczas jednej kąpieli w wannie i wyszedłem z absolutnym przekonaniem, że praca pana Prygonia nie zostanie przeczytana przez żadnego z przedstawicieli wymienionych wyżej zajęć.

Nie umniejsza to jednak wartościowości tej pracy i nie sprawia, że lektura tej książki była niemiła. Wręcz przeciwnie. Jest ona zwięzła, precyzyjna i uporządkowana jak, nie przesadzając, logiczny wywód według reguły „od ogółu do szczegółu”. Tłumaczy, czym jest dobre wystąpienie oratorskie, sama w sobie jest takim dobrym, poprowadzonym w starym stylu, oratorskim wywodem.

Sam mając tendencję do nadużywania słów, wodolejstwa, nieistotnych dygresji i braku precyzji, jestem w stanie docenić samodyscyplinę, która musiała towarzyszyć autorowi, będącemu przecież doświadczonym dziennikarzem radiowym z ogromnymi doświadczeniami.

Język polski jest pięknym językiem dlatego, że z trudem poddaje się matematycznemu strukturyzowaniu i nieubłaganym regułom logiki. Jest w nim mnóstwo niekonsekwencji, wieloznaczności, wyjątków i konstrukcji niezgodnych ze zdrowym rozsądkiem. Tak wiele w języku polskim zależy od akcentów w wyrazach, jak i w całych zdaniach, od rytmu, melodii i tonu wypowiedzi! To świadczy o jego bogactwie i pięknie, a jednocześnie otwiera pole zarówno do nadużyć oraz manipulacji, jak i do używania tego języka jak instrumentu muzycznego. Dobry mówca to kompozytor, interpretator i – w jakimś sensie – artysta.

Prygoń nawołuje: korzystaj z tych wszystkich możliwości, jakie daje posługiwanie się językiem. Zrozum to, co chcesz powiedzieć i spraw, aby inni też to rozumieli. Potrzebne są do tego: rozum, ciało, emocje, wyobraźnia.

Lubię czytać papierowe poradniki. Kolekcjonuję stare książki kucharskie, chociaż nigdy z żadnej nie skorzystam w kuchni. Posiadam je dla samego posiadania, dla tego archaicznego języka, zupełnie niepodobnego do stylu współczesnych poradników z internetu.

Poradnik Prygonia nie jest zbyt stary, ale spełnia te kryteria pracy o charakterze retro. To właściwie nie książka, ale...

Mała, przystępnie napisana książeczka dla osób pragnących przygotować się do wystąpienia publicznego. Nie jest to podręcznik dla zawodowych mówców, np. spikerów czy lektorów, lecz po prostu zbiór kilku praktycznych porad. Sam autor nazywa tę książkę "instrukcją obsługi", która jest zaledwie wstępem do zdobycia umiejętności sprawnej "obsługi" aparatu mowy. Poruszane są tu takie zagadnienia jak: akcent wyrazowy i logiczny, dykcja, głośność, gospodarowanie powietrzem, tempo oraz intonacja czyli rytm, melodia i ton. Autor zachęca do regularnych ćwiczeń, np. poprzez głośne czytanie czy powtarzanie tzw. łamańców językowych. Kilka z nich wymienię:
- W czasie suszy szosa jest sucha.
- Tracz tarł tarcicę tak takt w takt jak takt w takt tarcicę tartak tarł.
- Czego trzeba strzelcowi do zastrzelenia cietrzewia drzemiącego w dżdżysty wieczór na strzelistym drzewie?
Zachęcam do wygłoszenia tych zdań. To wprawki, które wyostrzają dykcję. Powodzenia!

Mała, przystępnie napisana książeczka dla osób pragnących przygotować się do wystąpienia publicznego. Nie jest to podręcznik dla zawodowych mówców, np. spikerów czy lektorów, lecz po prostu zbiór kilku praktycznych porad. Sam autor nazywa tę książkę "instrukcją obsługi", która jest zaledwie wstępem do zdobycia umiejętności sprawnej "obsługi" aparatu mowy. Poruszane są tu...