Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Pod względem literackim te opowiadania o kolejowych duchach i nadprzyrodzonych pociągach zestarzały się w takim samym stopniu jak utwory Lovecrafta - wciąż zachowują urok i świeżość, choć od czasu do czasu natykamy się na słowa czy sformułowania już nieużywane. To jednak nie przeszkadza w odbiorze. Tak więc z literackiego punktu widzenia czytanie Grabińskiego nie jest wyprawą do muzeum.

Natomiast pod względem technologicznym - być może już tak. Ci, którzy jeszcze mieli szczęście podróżować po Polsce pociągami ciągniętymi przez buchające dymem i parą czarne parowozy z czerwonymi kołami (ostatnie zakończyły służbę w latach 90. XX wieku), którzy znają stare wagony z przedziałami, jakich już coraz mniej jeździ po polskich torach, którzy pamiętają takie środki łączności jak telegraf - ci będą pod urokiem tych opowiadań. Dla nich bowiem kolej żelazna to nie środek transportu, lecz magia. Przesiąknięta jest nią twórczość Grabińskiego, ale np. także utwór "Locomotive Breath" Jethro Tull (tekst i muzyka Iana Andersona). Albo wiersz Tuwima o lokomotywie, ciężkiej, ogromnej, z której pot spływa.

Jednak takich odbiorców jest coraz mniej. Młodsi mogą już w ogóle nie rozumieć, o co chodzi. Wszak znają tylko plastikowe wnętrza dzisiejszych składów elektrycznych i lotnicze fotele w Pendolino.

Ale ja jeszcze jeździłem starymi pociągami z parową lokomotywą, więc opowiadania Grabińskiego czytałem z zachwytem.

Para - buch! Koła - w ruch!

Pod względem literackim te opowiadania o kolejowych duchach i nadprzyrodzonych pociągach zestarzały się w takim samym stopniu jak utwory Lovecrafta - wciąż zachowują urok i świeżość, choć od czasu do czasu natykamy się na słowa czy sformułowania już nieużywane. To jednak nie przeszkadza w ...

Rozwiń Zwiń

Przed laty, gdy byłem w wieku licealnym, ta książka zrobiła na mnie wielkie wrażenie. Opowiadania wydały mi się wtedy naprawdę straszne. Teraz przeczytałem je powtórnie - i już nie odniosłem tego wrażenia. Jednak proza Jamesa, bardzo oszczędna w środkach wyrazu i rzeczowa, wolna od barokowej przesady i egzaltacji, wciąż zachowuje urok i nastrój. A że nie straszy? No cóż, to może kwestia stanu mojego umysłu i emocji, bo właściwie nic mnie już nie straszy. Ani Lovecraft, ani Poe, ani King.

Przed laty, gdy byłem w wieku licealnym, ta książka zrobiła na mnie wielkie wrażenie. Opowiadania wydały mi się wtedy naprawdę straszne. Teraz przeczytałem je powtórnie - i już nie odniosłem tego wrażenia. Jednak proza Jamesa, bardzo oszczędna w środkach wyrazu i rzeczowa, wolna od barokow...

Rozwiń Zwiń

Ponoć zachwalał tę książkę Stephen King. Nie pojmuję dlaczego. Styl narracji przypomina wypracowanie licealistki. Owszem, zdolnej, ale jednak... Dialogi nienaturalne. Bohaterowie niby dorośli, ale zachowują się i mówią w sposób infantylny. Napięcia i grozy w ogóle nie czułem.
Na tym tle stosunkowo nieźle wypada końcówka, o której więcej nie napiszę, żeby nie psuć zabawy tym, którym ta książka przypadnie do gustu. Mnie nie przypadła. Ziewałem.

Ponoć zachwalał tę książkę Stephen King. Nie pojmuję dlaczego. Styl narracji przypomina wypracowanie licealistki. Owszem, zdolnej, ale jednak... Dialogi nienaturalne. Bohaterowie niby dorośli, ale zachowują się i mówią w sposób infantylny. Napięcia i grozy w ogóle nie czułem.
Na tym tle s...

Rozwiń Zwiń

Ta książka prezentowana jest jako "powieść" - ale w gruncie rzeczy nie jest to powieść, jej warstwa fabularna jest dość rachityczna i mówiąc bez ogródek: niezbyt wciągająca. To raczej esej o pamięci, przemijaniu, odczuwaniu czasu. Gdyby miał, powiedzmy, 100 stron, dałbym 10 gwiazdek i powiedziałbym: "Rewelacja!". Jednak esej liczący 350 stron naprawdę trudno wytrzymać.
W pierwszej części autor więcej uwagi poświęca pamięci indywidualnej, w drugiej skupia się na pamięci zbiorowej, narodowej i społecznej. Które dekady XX wieku poszczególne narody europejskie - ze wschodu i zachodu - wybrałyby jako swoją belle epoque? Do których czasów chciałyby wrócić?
Pierwsza część wydała mi się lepsza, emocjonalnie mocniejsza. Druga to taki syntetyczny przegląd historyczny XX wieku w różnych krajach Europy. Widać, że autor się przygotował i zgromadził potrzebną wiedzę, ale ja już miałem serdecznie dość, więc tylko skanowałem tekst, żeby już wreszcie dojechać do końca.

Ta książka prezentowana jest jako "powieść" - ale w gruncie rzeczy nie jest to powieść, jej warstwa fabularna jest dość rachityczna i mówiąc bez ogródek: niezbyt wciągająca. To raczej esej o pamięci, przemijaniu, odczuwaniu czasu. Gdyby miał, powiedzmy, 100 stron, dałbym 10 gwiazdek i powi...

Rozwiń Zwiń