Andrzej Janikowski

Przodownik pracy – tytuł przyznawany w państwach bloku wschodniego pracownikom, którzy znacznie przekroczyli normy pracy. Konsekwencjami było podnoszenie norm pracy dla wszystkich pracowników bez podnoszenia wynagrodzeń za pracę. Czyli wyrabiasz w pracy jak największą normę, a w nagrodę otrzymujesz Odznakę „Przodownik Pracy” i uznanie. Brzmi kiepsko, prawda? Bardzo dużo mówi się o II wojnie światowej, a bardzo mało o tym, co nastąpiło po niej. Ludzie, którzy przeżyli dramat wojny, piekło obozów, wracali do domu, którego często już nie było. Wiele miast i wsi wskutek bombardowań i przesiedleń obrócono w ruinę. W kraju panował chaos oraz bieda. Potrzeba było bohaterów, ludzi, którzy odbudują państwo i gospodarkę. Tym stali się Przodownicy Pracy. Ludzie, którzy w imię odbudowy państwa i dla wyższej idei pracowali ponad siły robiąc coraz więcej. Przodownicy Pracy byli wtedy prawdziwymi celebrytami. Najlepsi mogli liczyć na zainteresowanie prasy, kroniki filmowej czy odznaczenia, o czym przed wojną nie mogli nawet marzyć. Z drugiej strony, Przodownicy byli nielubiani przez ogół społeczeństwa i traktowani wrogo. Nierzadko zdarzały się morderstwa. Chodzili do pracy w obstawie milicji, rzucano w nich kamieniami czy wysyłano anonimy. Ciągle podwyższanie norm pracy sprawiało, że trzeba było pracować coraz ciężej za to samo wynagrodzenie. Rosła też liczba pracowników, którzy tych norm wyrobić nie byli w stanie. W pogoni za wyrobieniem 200, 300 procent normy bagatelizowano zasady bezpieczeństwa przez co na kopalniach czy w zakładach dochodziło do coraz większej ilości wypadków. Reportaż "Trzysta procent socjalizmu. Przodownicy pracy w PRL" może się wydawać czymś, co należy do odległej historii, ale czy na pewno? Dzisiaj również często mówi się o wyścigu szczurów na który wiele osób narzeka. Problem jest aktualny nawet dziś, jednak ciekawie poznać go od tej mniej znanej perspektywy. Powojennej biedy, kiedy ludzie pisali do muzeum obozów koncentracyjnych z prośbą o ciepłą kurtkę na zimę dla dziecka wiedząc, że tam przecież zostało dużo odzieży po pomordowanych. Sandra