Zupełnie niedawno dowiedziałem się, że istnieje tak obszerne opracowanie dziejów Cypru. W ciągu wieków Wyspa Afrodyty wchodziła w skład wielu imperiów, które pozwalały jej mieszkańcom na samorządność, a raczej prowadziły politykę mniejszego lub większego wyzysku: dotyczy to tak Rzymu, jak Bizancjum, państw krzyżowych, Wenecji, czy zwłaszcza Turcji. Mariusz Misztal omawia w układzie chronologicznym historię Cypru od prehistorii po współczesność i - co rzadkie w tego typu opracowaniach - procentowy udział wydarzeń z XIX i XX wieku wcale nie jest większy niż całej reszty. Niewątpliwie należy Autora pochwalić za podjęcie bardzo ciekawego i tak naprawdę nie opracowanego wcześniej na gruncie polskim tematu. To największa zaleta tej publikacji.

Teraz trochę o wadach, a tych jest niemało. Przede wszystkim Autor nie jest historykiem, tylko anglistą i to niestety widać. Nie chodzi nawet o brak głębszej analizy procesów historycznych, bo to można wybaczyć opracowaniu o tak szerokim zakresie. Brak fachowości widać w terminologii, niekonsekwentnej transkrypcji wyrazów greckich i rażących nieraz błędach merytorycznych. Kilka przykładów: informacja o tym, że Normanowie opanowali Lombardię (s. 149),niezrozumienie terminu "wasal" (s. 179),wzmianka o "genueńskich rodach Gibelinów i Gwelfów" (s. 231) i już kwiatek najpiękniejszy, nazywanie cypryjskich prawosławnych grekokatolikami (s. 317). Do tego dochodzi niepotrzebne łamanie schematu chronologicznego (np. rozdział o panowaniu weneckim zaczyna się ni stąd ni zowąd od przedstawienia losów Cerkwi cypryjskiej w okresie wcześniejszym!) oraz nazbyt długie dygresje o nieistotnych zagadnieniach (np. kilka stron o Mahomecie i powstaniu islamu).

Najlepszym rozdziałem "Historii Cypru" jest zdecydowanie ten o okresie rządów brytyjskich. Autor, jak na anglistę przystało, zna też sporo ciekawych wątków wiążących Wyspę Afrodyty z Anglią, np. w kwestii literatury. W sumie nic dziwnego, że w zbiorowej pracy "Cypr: dzieje, literatura, kultura" powierzono Misztalowi właśnie ten brytyjski okres w cypryjskich dziejach. No cóż... publikacja niniejsza do najlepszych nie należy, ale wprowadza problematykę na grunt polski i za to Autorowi należy się szacunek. Pytanie tylko, czy nie porwał się na nieco zbyt wielkie zadanie...

Tomasz Babnis

Zupełnie niedawno dowiedziałem się, że istnieje tak obszerne opracowanie dziejów Cypru. W ciągu wieków Wyspa Afrodyty wchodziła w skład wielu imperiów, które pozwalały jej mieszkańcom na samorządność, a raczej prowadziły politykę mniejszego lub większego wyzysku: dotyczy to tak Rzymu, jak Bizancjum, państw krzyżowych, Wenecji, czy zwłaszcza Turcji. Mariusz Misztal omawia w...