-
ArtykułyCzytamy w długi weekend. 31 maja 2024LubimyCzytać297
-
ArtykułyLubisz czytać? A ile wiesz o literackich nagrodach? [QUIZ]Konrad Wrzesiński18
-
Artykuły„(Nie) mówmy o seksie” – Storytel i SEXEDPL w intymnych rozmowach bez tabuBarbaraDorosz2
-
ArtykułySztuczna inteligencja już opanowuje branżę księgarską. Najwięksi wydawcy świata korzystają z AIKonrad Wrzesiński15
Biblioteczka
2024-05-26
2024-05-25
Panie i Panowie, przedstawiam wam zwycięzcę w kategorii "najgorzej napisana/przetłumaczona/zredagowana* (*niepotrzebne skreślić) książka roku". Książka ta jest moim największym zawodem ostatnich dwunastu miesięcy. Oczekiwania co do niej miałam spore, bo uwielbiam książki o jedzeniu, kocham literaturę japońską, okładka zrobiła na mnie ogromne wrażenie, opis wydawcy był bardzo zachęcający i w końcu dostałam ją w prezencie od moich dzieci. No lepszego nastawienia mieć nie mogłam. I tak mój entuzjazm gasł z każdym kolejnym zdaniem. Pomysł na powieść spodobał mi się bardzo. Nawet bardzo, bardzo. Rozdziały zostały podzielone na, właściwie, odrębne opowiadania. Niestety schemat każdego z nich był taki sam i dla mnie niewystarczający, bo nie zawierał tego co istotne, ale ok, to było jeszcze do przeżycia. Może autor miał taki pomysł i to jest w porządku. To, co najbardziej zraniło moją duszę w przypadku tego "dzieła", to język. Zastanawiałam się o co w tym chodzi. Czy to jest tak źle napisane czy też tak fatalnie przetłumaczone. Bo to, że nie zostało to zredagowane, to widać. Ciekawa jestem, czy Wydawnictwo Relacja zdaje sobie sprawę, co wypuściło na rynek? Czy w wydawnictwie ktoś to przeczytał przed wydaniem, czy tylko obejrzał okładkę, która, swoją drogą, jest piękna? Rany... nie spodziewałam się, że w dobie tak dużej konkurencji na rynku wydawniczym, taka sytuacja jest możliwa. Jest mi bardzo przykro po lekturze, złego języka w książce już dawno nie widziałam. Ocena jest podwyższona za pomysł i okładkę.
Panie i Panowie, przedstawiam wam zwycięzcę w kategorii "najgorzej napisana/przetłumaczona/zredagowana* (*niepotrzebne skreślić) książka roku". Książka ta jest moim największym zawodem ostatnich dwunastu miesięcy. Oczekiwania co do niej miałam spore, bo uwielbiam książki o jedzeniu, kocham literaturę japońską, okładka zrobiła na mnie ogromne wrażenie, opis wydawcy był...
więcej mniej Oznaczone jako spoiler Pokaż mimo to2024-05-19
Poezja nie jest najbardziej popularnym gatunkiem literackim, ale zdecydowanie ma w sobie najwięcej artyzmu i melodii, i faktem jest, że ma całkiem spore grono miłośników. I nie mam tu na myśli osób zawodowo zajmujących się literaturą w ogóle czy też samą poezją, tylko zwyczajnych czytelników. W dużej mierze do popularyzacji poezji przyczynia się wydawnictwo Biuro Literackie, wydając niekoniecznie klasyków, ale za to całkiem sporo poezji współczesnej pisanej przez młodych artystów. Wiersze jednych autorów, wydane przez Biuro Literackie, podobają mi się bardziej, innych nieco mniej. Mam też swoich faworytów, a właściwie to dwie faworytki. Poezja Ievy Toleikyte nie należy do moich ulubionych, ale zdecydowanie do tych cenionych. To, co wydaje się charakterystyczne dla tej autorki, to opisywanie świata w sposób logiczny i dość konwencjonalny. Zawsze mnie to zastanawia, że pisarze tworzą swoje książki, niezależnie od tego czy jest to proza czy też poezja, korzystając bardziej z prawej lub lewej półkuli mózgu. Mam na myśli to, że twórczość może być bardzo emocjonalna, wypływająca prosto z serca i w ten sposób przenoszona na nośnik i pozostająca w sferze emocji, albo pisana, mówiąc kolokwialnie, „z głowy”, czyli przemyślana, logiczna, zorganizowana i w takich przypadkach mam poczucie, że jest wyjaśniająca, zamiast czująca. Ja zdecydowanie jestem zwolenniczką literatury (i nie tylko) prawopólkulowej, tej czującej, natomiast to, co tworzy Ieva Toleikyte, w moim odczuciu, należy do kategorii myślącej i wyjaśniającej. Jeśli zagłębimy się w wiersze zawarte w tomiku „Czerwony śliski pałac”, zobaczymy jak stopniowo poetka opisuje swój świat. Począwszy od siebie i swojego przeżywania w pierwszej części, zakreśla coraz większy krąg w częściach drugiej i trzeciej. Zaczyna nam opowiadanie o sobie od tego, co najbliższe. Przywołuje konkretne sytuacje, opisuje, co się wydarzyło i co czuła w tej sytuacji, ale emocje te są opowiedziane na zimno, plastycznie, w kontekście sytuacji, ale podczas lektury nie potrafiłam ich poczuć. Rozumiałam je, ale zupełnie nie czułam. To zaproszenie to wewnętrznego uniwersum autorki na rozgrzewkę, jakby sama pisarka chciała się czytelnikowi przedstawić. Przedstawia się i przygotowuje czytelnika do opowiedzenia swojego świata, pozwala na poznanie, jakby dopiero sama odkrywała siebie tworząc słowami. W drugiej części autorka wynurza się trochę ze swojego świata wewnętrznego i opisuje nam świat, który sama obserwuje, rozszerza zakres tego, o czym pisze, pokazuje nam to, czym się otacza, co ją spotyka. Jakby odważyła się wyjść z własnej strefy komfortu i pokazać nam odrobinę otoczenia i opisać emocje z tym związane, ale wciąż językiem rozumu, a nie serca. W trzeciej części mamy szansę zajrzeć jeszcze głębiej i tutaj Ieva Toeikyte już ma odwagę zaprezentować swoje poglądy. Z jednej strony to autorka pokazująca swoją poezją siebie, a z drugiej sprawia wrażenie jakby onieśmielonej tym, kim jest, jakby siebie dopiero odkrywała. W jednym z wierszy pisze
„z jakiegoś powodu nikt nie powiedział, że poznanie samego siebie
zawsze łączy się z rozczarowaniem
z dziwnymi rozczarowaniami miłosnymi
ot, poezja musi zniszczyć wszystkie
złudzenia, frazesy, rozerwać lepką i grubą
pajęczynę, w której znalazły się:
pająk porośnięty czarnym włosem, z ostrymi jak igła
odnóżami, o ciemnym pyszczku, na którym możesz dostrzec uśmiech
(co on oznacza – to już inna sprawa)
ot, poezja…” (s.23-24)
Twórczość Ievy Toleikyte w „Czerwonym śliskim pałacu” to poezja bardzo osobista i, dla mnie, rozumowa. Poezja, z której poetka dopiero zaczyna się wyłaniać i pokazywać światu kim jest. Lektura tego zbiorku była dla mnie ciekawym doświadczeniem i zetknięciem się ze światem innej osoby opisującej świat inaczej, niż ja bym to zrobiła, a mimo to, spodobała mi się ta forma. Polecam wszystkim, bo to bardzo dobra literatura.
Recenzja dla Sztukater.pl
Poezja nie jest najbardziej popularnym gatunkiem literackim, ale zdecydowanie ma w sobie najwięcej artyzmu i melodii, i faktem jest, że ma całkiem spore grono miłośników. I nie mam tu na myśli osób zawodowo zajmujących się literaturą w ogóle czy też samą poezją, tylko zwyczajnych czytelników. W dużej mierze do popularyzacji poezji przyczynia się wydawnictwo Biuro...
więcej mniej Oznaczone jako spoiler Pokaż mimo to2024-05-14
Ta niepozorna książeczka zapewniła mi wyśmienitą i oryginalną lekturę. Już dawno nie doświadczyłam tak "odjechanej" rozrywki. Surrealizm tego tekstu przestawia trybiki w głowie i pozwala na wyjątkowo ciekawe doświadczenie. Sama historyjka wydaje się niczym nie wyróżniać, ale sposób w jaki jest opowiedziana sprawia mnóstwo radości i zadziwienia jednocześnie. Świetnie mi się to czytało, cudownie było przyglądać się zaskakującym wydarzeniom i emocjom. To taki cukiereczek. Oryginalny, zabawny i poważny zarazem. Czytajcie, bo warto.
Ta niepozorna książeczka zapewniła mi wyśmienitą i oryginalną lekturę. Już dawno nie doświadczyłam tak "odjechanej" rozrywki. Surrealizm tego tekstu przestawia trybiki w głowie i pozwala na wyjątkowo ciekawe doświadczenie. Sama historyjka wydaje się niczym nie wyróżniać, ale sposób w jaki jest opowiedziana sprawia mnóstwo radości i zadziwienia jednocześnie. Świetnie mi się...
więcej mniej Oznaczone jako spoiler Pokaż mimo to2024-05-04
„Siostry pod wschodzącym słońcem” to nie jest najbardziej znana książka Heather Morris, ale pierwsza, z którą miałam okazję obcować. Nie czytałam „Tatuażysty z Auschwitz”, więc nie mam możliwości porównania do niej „Sióstr…”. To, co jest widoczne, to że wciąż panuje moda na literaturę obozową, wydaje się tego mnóstwo i sporym wyzwaniem jest napisać cokolwiek w temacie wojennym, co będzie choć odrobinę oryginalne i warte uwagi. Czy Autorce się to udało? Sądzę, że tak. Mam tylko nadzieję, że książka ta nie jest wtórna do poprzednich pozycji w dorobku autorki. Prawdę powiedziawszy ta tematyka mnie nie przyciąga. Co więc jest innego w „Siostrach…”? Miejsce akcji. W Europie mamy Auschwitz i to jest bezkonkurencyjny numer jeden w tego typu literaturze. W „Siostrach…” mamy kraj zupełnie egzotyczny. Rzecz dzieje się w miejscu, które nam kojarzy się raczej z wakacjami, zamiast z wojną, obozami czy bezwzględnym złem. Wydaje mi się, że trochę chcemy mieć monopol na cierpienie i opisywanie doświadczeń wojennych, szczególnie, jeśli ta wojna jest tak podobna do naszej europejskiej. W przypadku tej książki mamy do czynienia z wojną o charakterze zachodnim, wiele sytuacji i rzeczy jest bardzo podobna do tego, czego wielu doświadczyło na bliskim nam gruncie. Na tej podstawie można się pokusić o stwierdzenie, że wojna i zło, które czyni, są uniwersalne. Opisane w książce zachowania tak bardzo przypominają te nasze, że czytając tę powieść serce pęka. Mamy odzwierciedlenie Hitlerowców w postaci żołnierzy japońskich, którzy potrafią być tak samo okrutni. I mamy kobiety. Solidarne, stanowiące siłę, pomagające. Jest strach, przemoc, upokarzanie, śmierć. Każdy kolejny dzień jest walką o przeżycie. Bohaterki powieści są silne, zgrane i ludzkie, co nie jest takie częste. Właściwie przypadkowe kobiety pokazują nam, że w jedności siła. I tutaj przychodzą do mnie refleksje. Po pierwsze, czy dzisiaj kobiety potrafiłyby tak się wspierać? Czy tylko w obliczu najgorszego, w obliczu wojny i zagrożenia kobiety są w stanie tak się solidaryzować? Patrząc obecnie na wojnę za naszą wschodnią granicą mam wątpliwości. I teraz nasuwa się kolejna myśl, czy my przypadkiem nie patrzymy na wojnę w sposób romantyczny? Czy nie tworzymy sobie bohaterów, którzy mają nam przywrócić wiarę w człowieka? Czy bohaterki nie są jedynie myśleniem życzeniowym autorki? Ze względu na popularność literatury wojennej i obozowej podchodzę do takich książek bardzo sceptycznie. Ważny jest dramat, ważne są łzy i emocje, które takie pozycje wywołują. Tutaj też to mamy, a to znaczy, że ta powieść absolutnie mieści się w kanonie. I teraz to, co ją odróżnia. Singapur. Myśląc Singapur widzę wakacje, egzotykę, ciepło. Czy zło wydarza się w takich miejscach? Owszem, wydarza się wszędzie. Czytając tę powieść trudno było mi połączyć w głowie wojnę i turystyczne wyobrażenie miejsca. Autorka, która pochodzi z Nowej Zelandii, z pewnością miała łatwiejsze zadanie w tej kwestii, bo miejsce jest dla niej mniej obce. I to też jest zaletą „Sióstr…”, jej wyróżnikiem. Z jednej strony książka o wojnie, o tym, co zwykle w takich książkach jest, z zachowaniem pewnego schematu, a z drugiej strony egzotyczna sceneria sprawiła, że lektura wydawała się czymś nieco odmiennym, oryginalnym i schodzącym z utartej ścieżki. To też sztuka nie napisać dzieła wtórnego do dziesiątek, jeśli nie setek, traktujących o tym samym. Konkluzja jest taka, że to książka „o tym co zawsze”, ale w innej scenerii, co wywołało powiew świeżości i pozwoliło mi na lekturę bez znużenia i poczucia powtarzalności. Tak więc, jeśli lubicie czytać o wojnie, a macie dość Auschwitz, to polecam.
„Siostry pod wschodzącym słońcem” to nie jest najbardziej znana książka Heather Morris, ale pierwsza, z którą miałam okazję obcować. Nie czytałam „Tatuażysty z Auschwitz”, więc nie mam możliwości porównania do niej „Sióstr…”. To, co jest widoczne, to że wciąż panuje moda na literaturę obozową, wydaje się tego mnóstwo i sporym wyzwaniem jest napisać cokolwiek w temacie...
więcej mniej Oznaczone jako spoiler Pokaż mimo to2024-05-04
„Kołatanie” to jedna z najpiękniej wydanych książek, jakie miałam okazję trzymać w rękach w ostatnim czasie. Wyjątkowa okładka, praktycznie zapowiadająca zawartość, i cudownie barwione brzegi zrobiły na mnie niesamowite wrażenie. Już sam wygląd książki zachęcał do zajrzenia do środka. A co było w środku? W środku spotkaliśmy bohaterów, niby całkiem zwyczajnych, a jednak niecodziennych. Bohaterów opowiadających nam historię obyczajową, ludzką, z pozoru niczym się nie wyróżniającą. Pozory potrafią jednak zmylić. Opowiedziana historia została okraszona przez autora szczyptą realizmu magicznego, odrobiną przesądów i zabobonów, a także domieszką wierzeń ludowych. Co z tego wyszło? Powieść chwilami porywająca i inspirująca, a momentami zupełnie zwyczajna i niczym się nie wyróżniająca. Dobrze, że były te drugie momenty, bo nagromadzenie tych pierwszych z pewnością wywołałoby przesyt. Autor pokazuje nam ludowość w absolutnie duchowym wymiarze. Właściwie o tym jest ta książka. To, co jest w tym szczególnie interesujące, to spojrzenie z odmiennych perspektyw. Z jednej strony mamy bohatera, przeciętnego młodego człowieka wchodzącego w dorosłość, twardo stąpającego po ziemi. Chłopak w wyniku zbiegu okoliczności i nieporozumień na poziomie rodziny przyjeżdża po śmierci dziadka do babci na wieś, żeby trochę ją wesprzeć, trochę przekonać do przeprowadzki, a trochę, żeby ją naprawdę poznać. I poznaje. Ze strony, której zupełnie się nie spodziewał. Główny bohater jest młodym człowiekiem bardzo ugruntowanym. Właśnie przygotowuje się do egzaminów na studia, co tylko podkreśla w książce jego stanowisko mędrca, dla którego wyznacznikiem świata jest szkiełko i oko. Z drugiej strony mamy babcię. Kobietę po wielkiej stracie najbliższego człowieka. Babcię, która spędziła swe życie na wsi u boku ukochanego, bez którego nie bardzo umie funkcjonować. Ale ta babcia, to kobieta mądra i doświadczona, kobieta, która potrzebuje swojego męża i cały czas ma z nim kontakt. Niesamowite jest to, jak autor ukazuje w swojej książce siłę relacji, która jest ponad życiem i śmiercią. Związek między Anielą, czyli babcią, i Bronkiem, czyli dziadkiem, jest związkiem prawie doskonałym. Historia ich miłości i życia jest jedną z głównych osi całej powieści. To na jej kanwie Artur Żak opowiada o bliskości, o życiu, o dokonywaniu wyborów. I mamy jeszcze trzeciego bohatera, a jest nim Dusza Bronka. Dusza Bronka po jego śmierci wciąż towarzyszy swojej rodzinie, jest ciągle przy babci i babcia o tym wie. To wciąż historia nierozerwalnych więzów, to historia wsparcia i troski. Aniela wciąż czuje, że Bronek jest z nimi. Przy posiłkach dalej stawia trzecie nakrycie dla męża, rozmawia z nim, radzi się. Sama Dusza Bronka rozważa tutaj życie, jego sens. Robi to sposób dość przerysowany, ale pilnuje, strzeże, wspomina. Te części, które dotyczą duchów i duszy są opisane w powieści dość topornie, jakby autor chciał, ale nie do końca jeszcze potrafił. Może jakby trochę się tego bał. Całość pokazuje czytelnikowi mnóstwo lęków i strachów, pokazuje, że wiejscy starzy ludzie też mają swoje wierzenia, ale także mają bliski kontakt z naturą i pogańskie wierzenia jeszcze nie wyszły z ich mentalności. Autor pokazuje nam również jak światy są ze sobą połączone, światy żywych i martwych, ludzi i duchów. To też znak, że czasami wystarczy się zatrzymać i posłuchać, aby usłyszeć znaki, które wywołają kołatanie serca. Ta powieść jest pełna rozedrgania, przeczuć i instynktów, ta powieść mówi nam, że nie jesteśmy sami, że trzeba słuchać, że każdy ma w sobie tę wrażliwość. To bardzo dobra książka. Literacko mogłaby być jeszcze lepsza, ale poza tym jest poruszająca i głęboka. Następnym razem, gdy usłyszymy wycie wilka, zastanówmy się, co świat do nas mówi. Wsłuchajmy się w kołatanie dobijające się do naszego serca. Świat jest bardziej skomplikowany niż myślimy.
„Kołatanie” to jedna z najpiękniej wydanych książek, jakie miałam okazję trzymać w rękach w ostatnim czasie. Wyjątkowa okładka, praktycznie zapowiadająca zawartość, i cudownie barwione brzegi zrobiły na mnie niesamowite wrażenie. Już sam wygląd książki zachęcał do zajrzenia do środka. A co było w środku? W środku spotkaliśmy bohaterów, niby całkiem zwyczajnych, a jednak...
więcej mniej Oznaczone jako spoiler Pokaż mimo to2024-05-03
Do tej ksiązki przyciągnęła mnie okładka. Zadziałała na mnie wręcz hipnotyzująco. Zawartość też niczego sobie. Jako, że to moje pierwsze spotkanie z autorką, nie będę tej powieści porównywać do innych książek autorstwa Jenny Blackhurst. Ta jest dobrze napisana, spełnia swoje zadanie literatury rozrywkowej, fabuła jest interesująca. Na lekturę odpoczynkową nadaje się idealnie. No chyba, że macie trudne relacje rodzinno - lojalnościowe, to wówczas może poruszyć w was subtelną strunę i może być ciężej. Takie zależności są tu wyraźne i bardzo dobrze opisane. W każdym razie polecam.
Do tej ksiązki przyciągnęła mnie okładka. Zadziałała na mnie wręcz hipnotyzująco. Zawartość też niczego sobie. Jako, że to moje pierwsze spotkanie z autorką, nie będę tej powieści porównywać do innych książek autorstwa Jenny Blackhurst. Ta jest dobrze napisana, spełnia swoje zadanie literatury rozrywkowej, fabuła jest interesująca. Na lekturę odpoczynkową nadaje się...
więcej mniej Oznaczone jako spoiler Pokaż mimo to
Lubię książki o czakrach, bo to temat całkiem mi bliski. Czakry nierozerwalnie powiązane są z ajurwedą i jogą, czyli tym, z czym obcuję na co dzień. Są tacy, którzy uważają, że czakry to jakieś czary mary i inne wariactwa, i są też tacy, którzy nie mają pojęcia co to w ogóle jest i z czym to się je. Pojawia się więc pytanie, dla kogo jest przeznaczona ta książka. Dla tych, którzy trzymają dystans, czy dla tych, którym nazwa czakry może kojarzyć się z czymkolwiek, na przykład z azjatycką zupą. Otóż ta książka może być dla każdego. Zawiera ona krótkie wprowadzenie o tym, czym jest przepływ energii, a także ogólną koncepcję człowieka i świata, która jest bazą do wprowadzenia w temat czakralny. Samo wprowadzenie jest prosto napisane, bardzo przyswajalnym językiem. Pojawia się tam trochę pojęć z sanskrytu (koncepcja czakr, ajurwedy i jogi w całości jest oparta na sanskrycie), ale te pojęcia są bardzo dokładnie wyjaśnione i nie ma tam skomplikowanej wiedzy. Następnie pojawia się opis systemu czakr, bardzo ogólnie czym one są, gdzie są umiejscowione, po co i co nam dają. Dla kogoś, kto jest laikiem w tym temacie zakres wiedzy jest dość spory, ale na tyle dobrze opisany i wystarczający, że nikt nie powinien mieć najmniejszych kłopotów ze zrozumieniem o co w tym wszystkim chodzi. I to jest ten moment, kiedy już można zdecydować, czy temat jest interesujący i idziemy dalej, czy odpuszczamy, bo to jednak nie nasza bajka. Dla zainteresowanych dalsza część książki jest bonusem, bo zorganizowanie kolejnych rozdziałów robi wrażenie. Jako, że głównych czakr jest siedem, rozdziałów też jest siedem. Jeden rozdział i jedna czakra na jeden tydzień. Organizacja poszczególnych rozdziałów też jest bardzo klarowna. Wszystkie wyglądają tak samo, co sprzyja usystematyzowaniu wiedzy. Zaczyna się od nazwy czakry i jej znaczenia. Mamy też symbol graficzny z opisem co każdy element oznacza, czyli takie ogólne informacje o danej czakrze. Następnie opisane jest jej umiejscowienie, żeby łatwiej było je odnaleźć i zwizualizować. Dalej wchodzimy w tematy bardziej emocjonujące, czyli główne tematy życiowe powiązane z czakrą. Każda z siedmiu głównych czakr „współpracuje” z konkretnymi tematami, na przykład z pewnością siebie, motywacją, niezależnością, tożsamością itp. To zwykle jest wypunktowane, żeby łatwiej było się połapać. Dalej opisane są objawy, kiedy czakra nie znajduje się w równowadze, jakie są skutki zarówno psychiczne jak i fizyczne zaburzeń przepływu energii przez czakrę. Jak już wiemy jak czakra działa i na co ma wpływ, autorka przechodzi do omówienia pracy z czakrą. W każdym rozdziale znajdziemy opis co można zrobić, żeby poprawić działanie konkretnej czakry, jest zestaw asan do praktyki jogi, wymienione są kamienie szlachetne, które dobrze działają, a także olejki eteryczne, które są polecane do używania w konkretnych przypadkach. Na końcu każdego rozdziału jest tabelka, w której zebrana jest cała wiedza i którą dobrze jest się posiłkować już po lekturze, żeby nic nie uciekło. Taka struktura książki sprzyja korzystaniu z niej praktycznie, może pomóc osobom bez jakiejkolwiek wiedzy w temacie, a także być podręczną ściągą dla tych, którzy coś już wiedzą. Czy to jest też książka dla tych, którzy wiedzą trochę więcej? Z jednej strony jak najbardziej, a z drugiej jej zawartość może być niewystarczająca dla osób już doświadczonych i wymagających w zakresie czakr.
Reasumując, książka Sandry Temmen „Aktywuj energię 7 czakr w 7 tygodni” to świetny przewodnik po temacie dla tych, którzy chcą zadbać o siebie, rozwinąć się duchowo, naprawić swoje zdrowie, ale też dowiedzieć się czegoś nowego. To książka, która może poszerzyć horyzonty i dodać do codziennego życia czegoś pozytywnego. Kto potrzebuje, na pewno skorzysta. Polecam z całego serca.
Recenzja napisana dla Sztukater.pl
Lubię książki o czakrach, bo to temat całkiem mi bliski. Czakry nierozerwalnie powiązane są z ajurwedą i jogą, czyli tym, z czym obcuję na co dzień. Są tacy, którzy uważają, że czakry to jakieś czary mary i inne wariactwa, i są też tacy, którzy nie mają pojęcia co to w ogóle jest i z czym to się je. Pojawia się więc pytanie, dla kogo jest przeznaczona ta książka. Dla tych,...
więcej Oznaczone jako spoiler Pokaż mimo to